Dzień Matki coraz bliżej! Moc atrakcji na weekend w regionie [przewodnik]
Co czeka nas w nadchodzące dni w regionie? Część z wydarzeń już jest poświęcona Dniu Matki – z tej okazji nie zabraknie warsztatów, festynów czy spotkań. Tradycyjnie odbędzie się też wiele koncertów, zorganizowano również obchody dotyczące 1000-lecia koronacji Bolesława Chrobrego.
BYDGOSZCZ
Festiwal smaków świata
piątek-niedziela, 23-25 maja, Wyspa Młyńska
Do miasta zawitają smaki z Azji, Europy, aż po Amerykę. To doskonała okazja, aby spróbować produktów wytwarzanych metodami rzemieślniczymi, według przepisów przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Najlepsze dania, przetwory, przyprawy, sery, wędliny będą czekać w jednym miejscu. Z całą pewnością zaspokoją podniebienia nawet najbardziej wymagających smakoszy.
Festiwal piwa i trunków rzemieślniczych
piątek-niedziela, 23-25 maja, Wyspa Młyńska
Chmiel, jabłka i winogrona to temat przewodni podczas tych dni! Wystawcy z pasją opowiedzą o tradycyjnych metodach warzenia kraftowego piwa, polecą idealne wino na każdą okazję oraz ugaszą pragnienie. W ramach festiwalu będzie można spróbować szerokiej gamy piw, w tym tradycyjnych stylów, nowatorskich receptur oraz limitowanych edycji, prezentowanych przez lokalne browary oraz znane marki z całego kraju, a także zza granicy. Oprócz bogatej oferty piw rzemieślniczych, Festiwal Piwa i Trunków Rzemieślniczych w Bydgoszczy to także doskonała okazja do odkrycia różnorodności innych tradycyjnych trunków. Od wina po nalewki, od cydrów po miody pitne – festiwal prezentuje szeroki wachlarz alkoholi rzemieślniczych, które odzwierciedlają różnorodność smaków i tradycji związanych z produkcją alkoholi na całym świecie.
Kino Jeremi – kosmiczna wiadomość
piątek, 23 maja, godz. 16:30, Kino Jeremi, ul. Fieldorta 13
11-letni przyjaciele, Annabelle i Dino, są przekonani, że otrzymali sygnały z kosmosu. Nikt im jednak nie wierzy. Podczas wizyty w porcie kosmicznym ESA chowają się w jednej z rakiet, która zostaje wysłana w przestrzeń kosmiczną. Rozpoczynają swoją misję, której celem jest znalezienie kosmitów. To będzie zapierająca dech w piersiach przygoda.
Fabryka absolutu – spektakl
piątek, 23 maja, godz. 18:00, Collegium Copernicanum, ul. Kopernika 1
Spektakl „Fabryka Absolutu” to opowieść science-fiction, dla której inspiracją stała się książka Karela Čapka, o wynalazku zdolnym do niezwykle wydajnej produkcji energii. Nowa technologia, początkowo postrzegana jako przełom, niesie jednak nieoczekiwane skutki uboczne, które w krótkim czasie zmieniają porządek świata. Sytuacja staje się coraz bardziej napięta, a wydarzenia nabierają tempa, prowadząc do nieprzewidywalnych konsekwencji. W centrum tego chaosu znajduje się fikcyjna redakcja lokalnej gazety.
„Mamie…” – opowieść muzyczno-słowna
piątek, 23 maja, godz. 18:00, Światłownia, ul. Św. Trójcy 15
Opowieść słowno-muzyczna z okazji Dnia Matki. Wystąpią poetka Małgorzata Chmielewska i muzyk Ryś Gajewski. Wysnują krótką opowieść wierszami poetów, pieśniami bardów, i wszystkim najpiękniejszym tym, co im w duszach gra, gdy wypowiadają to jedyne słowo „Mama”.
Wystawa Kaliny Bańki-Kulki „Naczynia połączone”
piątek, 23 maja, godz. 18:00, Galeria Miejska bwa, ul. Gdańska 3
Wystawa to intymna podróż przez świat rodzinnych wspomnień, której głównymi bohaterkami są cztery kobiety: artystka, jej matka, babcia i córka. To opowieść o relacjach rodzinnych, codziennych rytuałach oraz o tym, jak przeszłość kształtuje naszą teraźniejszość. Szkło, w rękach artystki, staje się nie tylko materiałem, ale pełnoprawnym medium, które wyraża zarówno delikatność, jak i trwałość. Symbolizuje ono ulotność życia, ale równocześnie przypomina o śladach, które – mimo upływu czasu – pozostają w naszej pamięci.
Czytajmy się! Tadeusz Oszubski, Opus magnum? – 45 lat pracy twórczej
piątek, 23 maja, godz. 18:00, Kujawsko Pomorskie Centrum Kultury, plac Kościeleckich 6
Tadeusz Oszubski – ur. w 1958 roku w Bydgoszczy, prozaik, poeta, publicysta, animator kultury; debiutował jako poeta w 1980 roku. Autor 20 książek: prozy z pogranicza literatury grozy, thrillera, fantasy, a także publicystyki o tajemnicach historii, wierszy i miniatur literackich. Ostatnio opublikował m.in. Zaświatowe biuro śledcze (2024). Jego opowiadania publikowano w czasopismach literackich, w ponad 30 antologiach i almanachach, a także w autorskich zbiorach; kilka książek ukazało się w przekładach na j. angielski i czeski. Członek Związku Literatów Polskich, współzałożyciel Fundacji Nasza tradycja – nasza przyszłość. Stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Prezydenta Miasta Bydgoszczy.
Na Dzień Mamy – koncert
piątek, 23 maja, godz. 19:00, Filharmonia Pomorska
Wykonawcy: Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej, Grzegorz Daroń – dyrygent i aranżacje, Jarek Weber – wokal, Emilia Hamerlik – wokal, Judyta Wenda – wokal, Mateusz Wiśniewski – wokal, Klaudia Kaczyńska – wokal, Piotr Wrombel – instrumenty klawiszowe, Igor Nowicki – instrumenty klawiszowe, Jakub Kujawa – gitara, Tomasz Pacanowski – gitara, Bartłomiej Werachowski – gitara basowa, Waldemar Franczyk – perkusja i Artur Orzech – prowadzenie. W programie: znane i lubiane przeboje takie, jak m.in.: Aleja gwiazd, Radio Ga Ga, Gimme! Gimme! Gimme!, Mammy Blue, Lubię wracać, Skyfall.
Faust – opera
piątek, 23 maja, godz. 19:00, Opera Nova
Popularność Fausta datuje się na lata 50. XX wieku, kiedy wielkie nakłady pieniężne wydawane na jego wystawienie uczyniły z tej opery niemal hollywoodzką produkcję. Wystawienie tego utworu to tło wydarzeń w książce Upiór w operze Gastona Leroux i w jego filmowych adaptacji oraz musicalu A.L. Webbera. Faust po raz pierwszy zagościł na bydgoskiej scenie operowej w 1960 roku w reżyserii Hugona Morycińskiego, pod muzycznym kierownictwem Zdzisława Bytnara. Postać powróciła wiele lat później w realizacjach Opery Nova: w operze A. Boita Mefistofele (reż. Tomasz Konina) oraz legendzie dramatycznej H. Berlioza Potępienie Fausta (reż. Maciej Prus). Akcja opery Faust Gounoda w inscenizacji przygotowanej dla Opery Nova w Bydgoszczy rozgrywa się w czasie I wojny światowej we Francji. Kostiumy oraz rekwizyty zostaną przygotowane zgodnie z realiami historycznymi. Ważnym rekwizytem o symbolicznym znaczeniu jest kwiat. Odnosi się nie tylko do imienia głównej bohaterki: Marguerita - margeritka, ale występuje także kilkukrotnie w akcjach scenicznych.
Nu-Jazz z Brna
piątek, 23 maja, godz. 19:00, Barka „Lemara”
Muzyczna podróż między miastami: Kochlea + The Howling Eye. Startuje tegoroczny cykl koncertów w ramach wymiany artystycznej pomiędzy członkami Sieci Miast Kreatywnych UNESCO. Spotkanie z alternatywnym brzmieniem, które rozciąga się od nu-jazzu i post-rocka po psychodeliczne eksploracje dźwięku. Brdą poniosą się przestrzenne, niepokojąco piękne melodie czeskiego tria Kochlea z Brna oraz emocjonalne, pełne napięcia i mistycyzmu utwory bydgoskiego zespołu The Howling Eye. To nie tylko koncert – to międzykulturowy dialog, gdzie muzyka staje się wspólnym językiem, a scena przestrzenią dla nieoczywistych połączeń. Wstęp wolny.
XIII Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej „Nowa Muzyka 2025”
piątek, 23 maja, godz. 19:00, Miejskie Centrum Kultury, ul. Marcinkowskiego 12-14
W programie: 1. Kornel Klarkowski, Kwartet Smyczkowy Nr. 1 „The Trap of Being”: Paulina Kijowska – skrzypce, Róża Prusik – skrzypce, Jadwiga Kondracka – altówka, Katarzyna Grabowska – wiolonczela (prawykonanie światowe); 2. Mateusz Wiśniewski, Epizody na skrzypce solo: Julia Grabska – skrzypce; 3. Igor Czaps, Kompozycja na flet, skrzypce, altówkę i wiolonczelę;
4. Katarzyna Chlebek, Suita perkusyjna „Zodiacs: I - Fire Signs”: Bartosz Bielak – instrumenty perkusyjne, Bartłomiej Śliwiński – instrumenty perkusyjne, Filip Bogusłowicz – instrumenty perkusyjne; 5. Jan Szczurek, Polowanie na kwintet smyczkowy: Filip Chetwynd – skrzypce, Małgorzata Grzanka – skrzypce, Jadwiga Kondracka – altówka, Marcelina Majchrzak – wiolonczela, Liwia Sobczak – kontrabas (prawykonanie światowe); 6. Jakub Krzemiński, Changes na saksofon altowy i fortepian: Mateusz Huang – saksofon altowy, Jakub Krzemiński – fortepian (prawykonanie światowe); 7. Barbara Michalec, „O Captain! My Captain!” na zespół kameralny
soliści: Dorota Nowak – sopran, Anna Ryznar – mezzosopran, Mikołaj Sarad - saksofon altowy, Tomasz Kłeczek – fortepian; 8. Grzegorz Piaścik, Lobotomy: Dawid Kameduła - saksofon altowy, Grzegorz Piaścik – fortepian (prawykonanie światowe).
Swingująca Bydgoszcz – Nowik, Eliasz Quintet
piątek, 23 maja, godz. 20:00, Eljazz, ul. Kręta 3
cykl pięciu koncertów realizowanych przy współpracy z bydgoskimi orkiestrami, w których repertuarze dominuje Swing. Dzięki tym współczesnym orkiestrami i zespołom swingowym, muzyka swingowa wciąż żyje, zyskując nowych fanów na całym świecie. Choć większość z tych zespołów czerpie z tradycji klasycznego swingu, nie boją się również eksperymentować i wprowadzać nowoczesne elementy do tego gatunku. Wystąpią: Anna Nowik - vocal, trombone, Artur Grudziński – piano, Waldemar Szymański - trumpet, violin, Zbigniew Wrombel - double bass i Józef Eliasz – drums. Wstęp wolny.
Rodzinna zabawa w stylu Angry Birds
piątek-sobota, 23-24 maja, CH Focus Mall, ul. Jagiellońska 39-47
Dwa dni pełne emocji, zręcznościowych wyzwań i kreatywnej zabawy! Kultowa gra Angry Birds ożyje na oczach odwiedzających centrum handlowe. Wszystko to w formie interaktywnych stref, rodzinnych gier i spotkania z najbardziej rozpoznawalnym bohaterem gry – czerwonym ptakiem Redem. To wydarzenie, które połączy pokolenia i dostarczy niezapomnianych wspomnień. Na klientów centrum handlowego czeka wyjątkowa przygoda inspirowana kultową grą Angry Birds! Kolorowe strefy zabawy, emocjonujące wyzwania i wyjątkowe spotkanie z ulubionym bohaterem gry – to tylko część atrakcji. Podczas wydarzenia każdy uczestnik otrzyma mapkę z zaznaczonymi punktami, które należy odwiedzić. W każdej strefie czeka na niego zadanie – po jego wykonaniu zdobywa pieczątkę. Po odwiedzeniu wszystkich stref i zebraniu kompletu pieczątek, można odebrać drobny upominek.
Wyprzedaż winyli+giełda płytowa
sobota, 24 maja, godz. 9:00, Centrum Handlowe Rondo, ul. Kruszwicka 1
Organizatorzy zapraszają wszystkich głodnych i spragnionych nowych płyt w swojej kolekcji na kolejną edycję giełdy płyt winylowych, CD i kaset w bydgoskim CH Rondo. Tym razem czekać będzie również sekcja wyprzedażowa, a w niej kilkaset tytułów dla każdego.
Przygoda z wydrą – warsztaty
sobota, 24 maja, godz. 9:30, ZOO, ul. Gdańska 173-175
W maju bydgoskie zoo włącza się w wydarzenie o międzynarodowym zasięgu, organizowane przez International Otter Survival Fund (IOSF) porusza temat ochrony wydr. Podczas warsztatów uczestnicy dowiedzą się m.in. co oznacza obecność wydry w środowisku, wspólnie naprawią „ekosystem wodny” dla wydry, stworzą zabawki dla wydr oraz potowarzyszą wydrom przy śniadaniu. Na warsztaty wymagane są zapisy e-mailowe: konkurs.zoo@myslecinek.pl. Liczba osób jest ograniczona, liczy się kolejność zgłoszeń.
Kalkomania wysokotemperaturowa – warsztaty dla dorosłych
sobota, 24 maja, godz. 11:00, Galeria Miejska bwa, ul. Gdańska 3
Wyjątkowe warsztaty dla dorosłych, podczas których każdy uczestnik będzie miał okazję stworzyć unikalny kolaż na ceramicznym naczyniu. W trakcie zajęć wykorzystają kalkomanię wysokotemperaturową, co pozwoli na przeniesienie wybranych motywów, wyciętych kształtów oraz napisów na powierzchnię ceramiki. Będą eksperymentować z różnorodnymi wzorami, tworząc autorskie kompozycje, które potem zostaną utrwalone w wysokiej temperaturze – dzięki czemu grafika będzie trwała. Do udziału w warsztatach wystarczy przynieść ze sobą naczynie (np. talerz lub kubek) w jasnym kolorze, a resztę materiałów organizatorzy zapewnią na miejscu. Prowadząca: Kalina Bańka-Kulka. Obowiązują zapisy: karolinarybka@galeriabwa.bydgoszcz.pl.
Talent show w Galerii Pomorskiej
sobota, 24 maja, godz. 12:00, Galeria Pomorska
Galeria Pomorska zamieni się w wielką scenę dla dzieci i młodzieży z Bydgoszczy i okolic. Występy będą oceniać: Gwiazda YouTube: FANKA i finalista „Mam Talent!” i mistrz iluzji: CZAREK CZARUJE! Będzie można zobaczyć ich na żywo, zdobyć autografy i zrobić selfie ze swoimi idolami.
XXV Wiosna na Wyżynach – festyn rodzinny
sobota, 24 maja, godz. 14:00, teren przy Zespole Szkół nr 19, ul. Grzymały-Siedleckiego 11
Goście : DJ Adamus, Jurek Paterski z zespołem, Duet Momenty Acoustic, Akademia Ruchu Tercja, Formacja Hip-Hop Spiro, Jesienne Kwiaty, Zespół Wokalny Modraczek. Szkoła jazdy Modraczek zaprasza z motocyklistami na zbiórkę krwi do krwiobusu.
Orły czekają na odkrycie – warsztaty plastyczne
sobota, 24 maja, godz. 14:00, ul. Mostowa – „przy zegarze”
Chorągiew Orła Białego zaprasza w sobotę 24 maja na warsztaty plastyczne w plenerze pod namiotem. Organizatorzy przedstawią uczestnikom do wyboru 24 grafiki z wizerunkiem Orła Białego w rozwoju dziejowym.
XIV Koncerty Maryjne z Różą w bydgoskiej katedrze
sobota, 24 maja, godz. 19:00, Katedra Bydgoska
Wystąpią: Chór Vincentinum, Dariusz Rynkowski – dyrygent; Chór Parafii bł. Michała Kozala, Łukasz Malinowski – dyrygent.
Warsztaty cukiernicze z okazji Dnia Mamy
niedziela, 25 maja, godz. 11:00, Kawiarnia Zakładka, ul. Gdańska 5
Spotkanie bez laurek i wierszyków, za to z blenderem w dłoni i ciastkami w piekarniku! Zaproszenie dla mam i dzieci na wspólne warsztaty kulinarne. W ich trakcie: truskawkowe koktajle i ciasteczka-serduszka. Czas trwania: ok. 70 minut.
Soma w ruchu – warsztaty
niedziela, 25 maja, godz. 11:30, Teatr Polski
„Soma w ruchu” to cykl zajęć somatycznych dla dorosłych, podczas których uczestnicy i uczestniczki będą mieli okazję nawiązać lepszą relację ze swoim ciałem i emocjami oraz w łagodny sposób uaktywnić się w ruchu. Zajęcia skierowane są do wszystkich osób dorosłych, bez względu na wiek, doświadczenie ruchowe czy kondycję fizyczną. Warsztaty oferują bezpieczną przestrzeń do nawiązywania głębszego kontaktu ze swoim ciałem, emocjami oraz układem nerwowym.
Warsztaty z gipsu polimerowego z okazji Dnia Mamy
niedziela, 25 maja, godz. 12:00, Centrum Kreatywności, ul. Jezuicka 20
Dzień Mamy to wyjątkowy moment w roku- pełen ciepła, wdzięczności i bliskości. To dzień, w którym chcemy powiedzieć „dziękuję” za wszystko, co Mama dla nas zrobiła- za opiekę, troskę, miłość i nieustanne wsparcie. Pełne uroku warsztaty kreatywne z gipsu polimerowego, podczas których uczestnicy stworzą niepowtarzalny prezent – zrobiony własnoręcznie i prosto z serca. Każdy projekt będzie można ozdobić według własnej wizji: pigmentami, brokatem, kawałkami muszelek, piaskiem dekoracyjnym, folią do złoceń (srebrną, niebieską, złotą) wzorami marmurkowymi lub minimalistycznie- klasyką elegancji.
Rodzinna kapela Stępkowskich na gordonowskim tournée
niedziela, 25 maja, godz. 12:00, Placówki Perpetuum, ul. Mińska 15
Rodzinne muzykowanie z kapelą Stępkowskich. Zagrają polki, oberki, walczyki – muzykę kresów wschodnich, muzykę polską tradycyjną. Instrumentarium zacne: cymbały wileńskie, skrzypce, basetle i bębnie obręczowym. Bydgoszczanie wtórować im będą śpiewając i grając na instrumentach dętych. Będzie skocznie, radośnie, ale też romantycznie. Po koncercie odbędą się warsztaty ceramiczne, prowadzone przez Małgosię Winter.
Obchody 1000-lecia koronacji Bolesława Chrobrego na króla Polski
niedziela, 25 maja, godz. 13:30, Stary Rynek
Na Starym Rynku w Bydgoszczy odbędzie się Nabożeństwo Dziękczynne z okazji 1000-lecia koronacji Bolesława Chrobrego na króla Polski oraz 500-lecie hołdu pruskiego. Będzie to wydarzenie o charakterze religijno-patriotycznym, z elementami inscenizacji historycznej. Świętowanie rozpocznie się po zakończonej Mszy św. w katedrze bydgoskiej. Około godz. 13:30 sprzed katedry wyruszy orszak z insygniami koronacyjnymi na Stary Rynek, gdzie zostanie ustawiona scena, na której odbędzie się ceremonia koronacyjna księcia Bolesława. Celem jest upamiętnienie tego przełomowego w dziejach Polski wydarzenia oraz dziękczynienie za 1000 lat Korony Polskiej, którą zachowaliśmy mimo rozbicia dzielnicowego, zaborów, okupacji niemieckiej i sowieckiej. Obchody takich rocznic są również sposobem na budowanie i wzmacnianie tożsamości narodowej.
Warsztaty łyżwiarskie z Charliem White’em
niedziela, 25 maja, godz. 16:30, Lodowisko Torbyd
Akademia łyżwiarska Iceskatera ma zaszczyt ogłosić organizację prestiżowych „Warsztatów łyżwiarskich z legendą”. Gościem specjalnym wydarzenia będzie Charlie White, ikona światowego łyżwiarstwa figurowego i współtwórca historii tańców na lodzie.
W programie przewidziano:
- Aż siedem godzin intensywnych zajęć na lodzie.
- Część metodyczną i choreograficzną, pozwalającą na doskonalenie techniki i artystycznego wyrazu.
- Sesję autentycznych rozmów, pytań i odpowiedzi z Charliem White'em.
- Wyjątkową atmosferę i inspirujące środowisko, sprzyjające rozwojowi.
- Przestrzeń, która łączy pokolenia i wartości, tworząc niezapomniane wspomnienia.
TORUŃ
Dzień Matki
piątek, 23 maja, godz. 16:30, Mediateka, ul. Raszei 1
Organizatorzy zapraszają Czytelników w wieku od 3 do 100 lat do udziału w zajęciach plastycznych, podczas których przygotujemy upominki dla Mam z okazji ich święta. Warsztaty bezpłatne, zapisy: tel.: 56 610 67 59.
„Normalnie bar” - spektakl Akademii Sztuk Teatralnych im. St. Wyspiańskiego w Krakowie
piątek, 23 maja, godz. 16:30, Akademickie Centrum Kultury i Sztuki „Od Nowa”, ul. Gagarina 37a
Spektakl w ramach 9. Ogólnopolskiego Przeglądu Dyplomów i Egzaminów Muzycznych Wyższych Szkół Artystycznych „Przygrywka”.
Sploty – wobec wątku i osnowy – wernisaż prac Beaty Fertały-Harlender
piątek, 23 maja, godz. 17:00, Galeria Sztuki Wozownia, ul. Rabiańska 20
Ideą wystawy jest ukazanie działania autorki, jakim jest proces naruszenia struktury płótna obrazu, w wyniku którego autorka ukazuje sposoby przeplatania się nitek wątku i osnowy. Uwalniając z podstawowego splotu, wątek i osnowę, tworzy nowe ich konfiguracje. Wątek i osnowa, zmieniają kierunek, łączą się, zaplątują, zmieniają kierunek, powracają… tworząc nowe sploty. Wstęp wolny.
Spotkania z artystkami i artystami. Katarzyna Bogucka
piątek, 23 maja, godz. 17:00, Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu, ul. Wały gen. Sikorskiego 13
Spotkanie z Katarzyną Bogucką - ilustratorką, której prace można kojarzyć z książek, murali, opakowań czy etykiet. Mocna kreska, charakterystyczny styl i kolory, które trudno zapomnieć. Prowadzenie: Monika Myszkowska. Czas trwania: do 1 godz. Wstęp wolny.
Mamy czas – warsztaty kreatywne
piątek, 23 maja, godz. 17:30, Centrum Kultury Dwór Artusa - Filia Dom Muz Podgórz, Poznańska 52
Każdy z nas najlepiej zna swoją Mamę i wie, co sprawiłoby jej największą radość. Dlatego zapraszamy Was do wspólnego tworzenia – tuż przed świętem wszystkich Mam własnoręcznie przygotujmy prezent od serca. Zapewniamy wszystkie materiały. Prowadzenie: Joanna Łagan.
Quo Vadis + Jack Friday – koncert
piątek, 23 maja, godz. 19:00, Kombinat Kultury, ul. Podmurna 1-3
Trasa MONofobia Tour, przygotowana z okazji reedycji kultowego albumu „MONofobia”. Technophobia to świeża formacja z Bydgoszczy, łupiąca post-apokaliptyczny Thrash Metal z elementami crossover. Bilety dostępne online.
„Ex” - spektakl Uniwersytetu im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie
piątek, 23 maja, godz. 19:00, Akademickie Centrum Kultury i Sztuki „Od Nowa”, ul. Gagarina 37a
Spektakl w ramach 9. Ogólnopolskiego Przeglądu Dyplomów i Egzaminów Muzycznych Wyższych Szkół Artystycznych „Przygrywka”.
„Tchnienie” – spektakl
piątek, 23 maja, godz. 19:00, Teatr im. Wilama Horzycy, Foyer II Piętra, Plac Teatralny 1
„Tchnienie” to sztuka bezpośrednia, klarowna, szybka i zabawna, napisana przez znakomitego brytyjskiego autora Duncana Macmillana, który zadawał sobie podobne pytania. Jej ważnym tematem jest też miłość. Czy kochamy się dzisiaj mniej? Jaką wizję tego uczucia sprzedaje nam współczesna kultura?
Dzień Dziecka
sobota, 24 maja, godz. 10:00-18:00, Nowe Bielawy, ul. Olsztyńska 8
Dzień pełen zabawy, uśmiechu i niespodzianek! Dla najmłodszych - królewska arena z dmuchanymi zamkami, magiczny świat baniek mydlanych XXL, stanowisko malowania twarzy i tworzenia kolorowych warkoczyków. Nie zabraknie edukacyjnych warsztatów pszczelarskich, plenerowych gier i zabaw, w tym gigantycznej Jengi XXL i tuneli, a także minitoru przeszkód dla aktywnych dzieciaków. Specjalnym gościem będzie żywa maskotka, a strażacy zaprezentują swoje pojazdy i sprzęt. Na wydarzeniu obecni będą również przedstawiciele lokalnych inicjatyw: Koła Gospodyń Wiejskich Piżga, Fundacji Motyl oraz inicjatywy Wędka i Młodzież. Przez cały dzień będzie rozdawana bezpłatna wata cukrowa, nie zabraknie konkursów z fantastycznymi nagrodami.
Wędrówki rodzinne z PTTK – Rzeki Torunia
sobota, 24 maja, godz. 10:00, zbiórka na pl. Daszyńskiego od strony mostu drogowego
Trasa wycieczki będzie wiodła wzdłuż Wisły i Drwęcy do Kaszczorka, a następnie na pętlę tramwajową przy ul. Olimpijskiej. Długość przejścia pieszego wyniesie około 8 km. Wyprawę poprowadzi przodownik turystyki pieszej PTTK Marek Ruciński.
182. Toruńskie Spacery Fotograficzne
sobota, 24 maja, godz. 10:30, zbiórka pod krzyżem przydrożnym przy ulicy Przeskok
Spacer po Grębocinie Nad Strugą, Abisynii i Bielawach, czyli północno-wschodnich peryferiach Torunia. Praktyczne rady: wygodne buty, spodnie chroniące przed owadami i pajęczakami, nakrycie głowy chroniące przed słońcem i butelka wody (w zależności od pogody).
Śniadanie na trawie
sobota, 24 maja, godz. 10:30, ogród społeczny przy ul. Poznańskiej 96 (przy kamienicy Szeczmańskich)
Zaproszenie na pyszności i zabawy z w tipi z okazji „Śniadania na trawie”. Ponad 400 porcji pyszności od Osiedlowe Koło Gospodyń „Podgórzanki" przy ROD Kolejarz Toruń i Chwast Prast Vegetarian Bistro. Dodatkowo zupa i ciasto. Organizatorzy wspierają mądre zarządzanie zasobami - przyjdźcie z kocykiem i własnymi talerzami i częstuj się pysznościami. Dla tych co nie mają - znajdziemy zastawę. Nie zabraknie atrakcji dla najmłodszych - malowanie buzi i niespodzianki będą czekać w tipi. Wszystko bezpłatnie.
Koncert Zespołu Taneczno-Wokalnego Psotki i Śmieszki z okazji Dnia Matki
sobota, 24 maja, godz. 11:00, Młodzieżowy Dom Kultury, ul. Przedzamcze 11/15
Psotki i Śmieszki to zespół działający od 33 lat w MDK. Pod okiem Jolanty Łukaszewicz dzieci i młodzież doskonalą taniec i śpiew. Zaprezentowane zostaną zarówno premierowe wykonania, jak i te nieco starsze – wszystkie poświęcone mamom.
Lewobrzeże dzieciom – festyn
sobota, 24 maja, godz. 12:00, teren przy Szkole Podstawowej nr 12, ul. Strzałowa 15
W programie: zamki dmuchane, konkursy z nagrodami, zawody, pokazy, występy dzieci. Gość specjalny – Sara Pach.
21. Giełda Winyli i Płyt CD
sobota, 24 maja, godz. 12:00-16:00, Kombinat Kultury, ul. Podmurna 1-3
Okazja do zakupu/wymiany/sprzedaży wszelakich rodzajów płyt winylowych, CD oraz kaset od kolekcjonerskich wydań, po te - budżetowe wersje, zaczynające swoje ceny nawet od kilkunastu złotych. Wstęp wolny.
„Kto tam?” – spektakl dla dzieci od lat 2
sobota, 24 maja, godz. 12:00 i 14:00, Teatr baj Pomorski, ul. Piernikarska 9
Spektakl będzie pretekstem do wspólnego przeżycia zjawiska, jakim jest teatr. Środki artystyczne wykorzystywane w przedstawieniu będą dostosowane do wrażliwości osób ze specjalnymi potrzebami, w tym niewidomych i niedowidzących, poruszających się na wózkach oraz ze spektrum autyzmu. Bilety dostępne w kasie teatru i online.
„Krwawy sąd. Toruńska sprawa z 1724 roku” – oprowadzanie kuratorskie
sobota, 24 maja, godz. 13:00, Muzeum Historii Torunia w Domu Eskenów, ul. Łazienna 16
Wystawa przedstawia tumult toruński w kontekście dziejów miasta oraz jego skutków dla postrzegania Torunia w Europie. Pokazuje także, w jaki sposób mit tzw. „krwawej łaźni toruńskiej” był później wykorzystywany – zwłaszcza w XIX i na początku XX wieku – do ilustrowania religijnej nietolerancji oraz skomplikowanych relacji polsko-niemieckich. Wstęp na oprowadzania w ramach biletu wstępu do Muzeum.
Sztuka codzienności. Warsztaty dla młodzieży i osób dorosłych
sobota, 24 maja, godz. 13:00, Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu, ul. Wały gen. Sikorskiego 13
Podczas spotkania porozmawiamy o sztuce w kontekście rzeczy, które nas otaczają. W czasie trwania warsztatów uczestnicy wykonają również samodzielnie pracę wybraną techniką artystyczną. Prowadzenie: Justyna Permus-Sałańska. Limit miejsc: 20 osób. Czas trwania: 1,5 godz. Bilety: 20 zł dostępne w recepcji CSW i online.
„Piosenki z repertuaru Stanisława Staszewskiego” – spektakl Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi
sobota, 24 maja, godz. 14:00, Akademickie Centrum Kultury i Sztuki „Od Nowa”, ul. Gagarina 37a
Spektakl w ramach 9. Ogólnopolskiego Przeglądu Dyplomów i Egzaminów Muzycznych Wyższych Szkół Artystycznych „Przygrywka”.
Koncert plenerowy nad Wisłą
sobota, 24 maja, godz. 15:00, Bulwar Filadelfijski, przy pomoście Toruńskich Flisaków
Koncert plenerowy na zakończenie 32 Festiwalu Muzyki Krajów Bałtyckich PROBALTICA. Na Wiśle przy pomoście Toruńskich Flisaków na wprost ul. Żeglarskiej zacumuje tradycyjny bat, łódź wiślana, na której zasiądą muzycy Kapeli MultiCamerata. W programie usłyszymy m.in. wariacje na temat pieśni „Płynie Wisła płynie”, uwerturę i arie z opery „Flis" Stanisława Moniuszki, „Burzę” Antonio Vivaldiego, Allegro i Arię z „Muzyki na wodzie” G.F. Haendla, „Walc” Mieczysława Karłowicza, a na zakończenie aranżacje „Misji” Ennio Morricone. Wstęp wolny.
Rowerowa Masa Krytyczna
sobota, 24 maja, godz. 16:00, start: Rynek Nowomiejski
Majowa edycja Rowerowej Masy Krytycznej odbędzie się pod hasłem „Czas na rower! Wiosna to świetny czas na zmianę przyzwyczajeń komunikacyjnych”. Tym razem rowerzyści pokonają trasę w kierunku Rubinkowa, wynoszącą ok. 16 kilometrów. Przejazd zakończy się tradycyjnie na Rynku Staromiejskim.
Milonga Mayor majowa
sobota, 24 maja, godz. 16:30, Centrum Kultury Dwór Artusa, Dom Muz, ul. Okólna 169
Jest to inicjatywa Stowarzyszenia Tango Toruń. Tańczymy w bardzo przestronnej sali z naturalnym parkietem. Zagra DJ Beata Piwowarska. Zapewniamy: wodę, kawę, herbatę, owoce, ciasto itp.
Finisażowe oprowadzanie po wystawie Nie pytaj o Polskę…
sobota, 24 maja, godz. 17:00, Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu, ul. Wały gen. Sikorskiego 13
Ostatnie, finisażowe, kuratorskie oprowadzanie po wystawie, która stanowi opowieść o Polsce, polskim społeczeństwie i polskiej sytuacji historyczno-politycznej w XX i XXI wieku, o naszych narodowych słabościach, skłonnościach i tradycjach. Prowadzenie: Marta Smolińska, Katarzyna Szafrańska. Limit miejsc: 60 osób. Czas trwania: 1,5 godz. Wstęp w cenie biletu na wystawę.
Techno joga, Laba – Przystań Towarzyska
sobota, 24 maja, godz. 18:00, Bulwar Filadelfijski
Joga przy dźwiękach techno i elektroniki na rzecz toruńskiego Ogrodu Zoobotanicznego.
Piosenki z czterech stron świata. Ballady... Romanse
sobota, 24 maja, godz. 19:00, Torunianka Cafe, ul. Franciszkańska 16
Barbara Gołaska zaśpiewa najpiękniejsze piosenki polskie z lat 60., ballady Bułata Okudżawy, stare romanse rosyjskie w języku Romów. Będą też piosenki sentymentalne w języku hiszpańskim oraz odrobina poezji śpiewanej. Bilety: 35 zł.
Namor + Git Planeta + Exile
sobota, 24 maja, godz. 19:00, Kombinat Kultury, ul. Podmurna 1-3
Projekt Michała Laksy (śpiew) oraz Krzysztofa Pisteloka (gitara). Artyści przez dwie dekady współtworzyli zespół Kat & Roman Kostrzewski, z którym nagrali kilka płyt oraz zagrali setki koncertów w kraju i za granicą. Muzyka Namor osadzona jest w klasycznym thrash metalu z charakterystycznym wokalem oraz gęstą, ale selektywną ścianą gitarowych riffów. Nie brakuje też elementów progresywnych i akustyczno-balladowych. Gość specjalny: zespół Git Planeta. Bilety: 50 zł - bilet kolekcjonerski dostępny online, w dniu koncertu - 60 zł w bramce Klubu.
Sekrety nocnego Torunia – spacer z przewodnikiem
sobota, 24 maja, godz. 20:00, start: ul. Przedzamcze 20, pod pomnikiem smoka
Tu nie będzie pięknych legend o założeniu Torunia lub flisakach. Będzie za to zjawa w ratuszu, dama bez palca i kaci, których topory nie znały litości. Morderstwa, których nie powstrzymała nawet rozprzestrzeniająca się zaraza. Klątwy, które jeszcze się nie zestarzały. Przez mrok toruńskich ulic oprowadzi przewodnik z Domu Legend, który zna miejskie grzechy i nie boi się ich wypowiadać na głos. Tylko dla dorosłych i starszej młodzieży. Bilety do nabycia online oraz w kasie biletowej Domu Legend Toruńskich.
A czy potańc maj
sobota, 24 maja, godz. 21:00, Wejściówka, ul. Wały gen. Sikorskiego 6
Potańc to zabawa taneczna oparta na składnikach sprawdzonych na przestrzeni wieków, łącząca pokolenia, budujące kontakty i dostęp do ludzi, ale przede zapewniająca niebanalną rozrywkę muzyczną i taneczną. W menu znajdują się tradycyjne tańce polskie – kujawiaki, kujony, mazurki, oberki, polki i wiwaty, szwedzkie – tańce polska, schottis, a także pochodzące z innych zakątków Europy, oparte na dawnych wzorcach, a jednocześnie brzmiące atrakcyjnie i nowocześnie. Tańce w parach jak i w kole czy korowodzie. Można przyjść z osobą do pary, ale równie dobrze i bez pary. Do tańca zagrają kapele i muzycy na żywo. Wydarzenie biletowane.
Wolny Jarmark Toruński i Pchli Targ
niedziela, 25 maja, godz. 10:00-15:00, Rynek Nowomiejski
Niebanalne przedmioty, niepowtarzalna atmosfera na Rynku Nowomiejskim. Do tego strefa chilloutu z kawą i leżakami oraz koncert Jerzego Mazzola. Wstęp wolny.
Bieg z książką - Pory Roku Reymonta
niedziela, 25 maja, godz. 11:00, kampus uniwersytecki na Bielanach, biuro zawodów: Kopernikański Ośrodek Integracji UMK, ul. Olszewskiego 16
Otwarta impreza biegowa dla społeczności UMK oraz osób sympatyzujących. Celem imprezy jest promocja ruchu oraz popularyzacja czytelnictwa. Nazwa tegorocznej edycji biegu nawiązuje do Roku Władysława Reymonta, ogłoszonego z okazji 100. rocznicy śmierci pisarza. Nazwa i parametry biegu nawiązują do powieści „Chłopi”. Dystans biegu głównego wyniesie 4 wiorsty (jedna na każdą porę roku), czyli ok. 4,3 km. W nawiązaniu do jubileuszu 80-lecia UMK uczestnicy sztafety i biegu dodatkowego pobiegną po odcinku 80 prętów rolniczych, czyli ok. 350 m. W ramach imprezy odbędzie się bieg główny, sztafeta oraz bieg dodatkowy Bieg chłopski dla dzieci. Impreza ma charakter amatorski. Przewidziano nagrody nie tylko dla najszybszych biegaczy. Zapisy także w dniu biegu od godz. 9:30 w biurze zawodów.
Dzień Matki w hubie
niedziela, 25 maja, godz. 11:00-17:00, Kulturalny hub Bydgoskiego Przedmieścia, ul. Bydgoska 50
Drzwi hubu będą otwarte – dla Mam, dla dzieci, dla wszystkich, którzy chcą zatrzymać się choć na chwilę. Z okazji Święta Mam przygotowaliśmy coś naprawdę specjalnego: zajęcia taneczne, które rozruszają ciało i duszę, kreatywne warsztaty – zrób coś tylko dla siebie (lub wspólnie z dzieckiem!), strefę inspiracji, gdzie czeka wyjątkowa wystawa, czas na rozmowy, uśmiech i wspólne spędzanie czasu.
Kino Rudaczek – kino nie tylko dla dzieci: Opowieści dla mamy
niedziela, 25 maja, godz. 11:00, Centrum Kultury Dwór Artusa - Dom Muz Rudak, Okólna 169
Niedzielny poranek z kultową animacją oraz kreatywnymi warsztatami. Starsi odbędą podróż do czasów dzieciństwa, a młodsi poznają bajkowych towarzyszy swoich rodziców i dziadków. Po seansie przygotujemy upominek dla mam. Na spotkanie zapraszamy dziadków, rodziców oraz opiekunów z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Zapewniamy niezbędne materiały. Prowadzenie: Karolina Król-Buczko, Joanna Łagan. Bilety: 10 zł.
Dzień Matki. O matko! Batik! Warsztaty dla osób dorosłych
niedziela, 25 maja, godz. 12:00, Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu, ul. Wały gen. Sikorskiego 13
Zanurzymy się w technikę batiku, czyli malowania woskiem i barwienie tkanin. Bez stresu – nie trzeba mieć doświadczenia, wystarczą chęci i dobry humor. To doskonały prezent dla siebie, mamy, przyjaciółki... albo po prostu okazja, żeby zatrzymać się na chwilę i stworzyć coś pięknego. Prowadzenie: Justyna Permus-Sałańska. Limit miejsc: 15 osób. Czas trwania: 1,5 godz. Bilety dostępne w recepcji CSW i online.
„Cicho” – spektakl dla dzieci od lat 7
niedziela, 25 maja, godz. 12:00, Teatr Baj Pomorski, ul. Piernikarska 9
Spektakl z okazji Dnia Matki. Pewnego razu w lesie znalazła się dziewczynka. Jest milcząca, posępna, otaczają ją smutek i mrok. Prawdopodobnie w jej domu działy się niegdyś straszne rzeczy, ale teraz, w lesie, nic jej już nie zagraża. Obecność dziecka staje się przedmiotem sensacji. Chochlik, Błędny Ognik, Tęsknica, Rusałka i inne wydobyte ze słowiańskiej mitologii postaci dwoją się i troją, by wydostać dziewczynkę z otchłani i nie pozwolić ciszy zapanować nad światem. Czy zdołają uchronić las przed wiecznym milczeniem? Wsłuchajmy się w tę leśną historię, u podnóża której leży pradawna mądrość o istocie wszystkiego. Bilety dostępne w kasie teatru i online.
Opowieści familijne „Legendy toruńskie”
niedziela, 25 maja, godz. 16:00, Teatr Miejsca, ul. Sukiennicza 6
W kameralnym teatrze, ukrytym w sercu Torunia, ożyją postaci i wydarzenia, które ukształtowały historię miasta. Dzięki unikalnemu połączeniu ilustracji, lalek oraz baśniowej narracji uczestnicy zostaną przeniesieni do czasów, gdy wąskie uliczki Torunia tętniły niezwykłymi historiami. Muzyka na żywo sprawi, że poczują klimat dawnych wieków, a dźwięki instrumentów takich jak andyjska quena, flażolet czy etniczne bębny dopełnią magiczną atmosferę. Obowiązują zapisy: pod numerem telefonu: +48 514 123 700, na messengerze Teatru Miejsca drogą mailową: teatr.miejsca@gmail.com.
W rytmie tanga – Symfoniczny Dzień Matki
niedziela, 25 maja, godz. 17:00, CKK Jordanki, al. Solidarności 1-3
Z okazji Dnia Matki swoje siły połączą Toruńska Orkiestra Symfoniczna i zespół Bandonegro, światowej sławy formacja wykonująca tango. Od pulpitu muzyków poprowadzi wybitny dyrygent Ruben Silva. W programie twórczość takich wykonawców, jak A. Piazzolla, G. Rodríguez, C. Gardel, M. Martinez, Sting. Bilety dostępne w Kasie CKK Jordanki w czwartki i piątki w godz. 13:00-19:00 oraz online.
Nie pytaj o Polskę. Z kolekcji Katarzyny Szafrańskiej i Wojciecha Szafrańskiego – finisaż
niedziela, 25 maja, godz. 17:17, Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu, ul. Wały gen. Sikorskiego 13
Podczas finisażu wystawy odbędzie się performance Marii Przybylskiej. Artystka odwołuje się do własnych doświadczeń z czasów socrealizmu i PRL-u, sięgając po język rytuału i szkolnej akademii, by przywołać ideę wspólnego budowania- jeszcze jednego „nowego domu”. Występ stanie się rodzajem zbiorowej kreacji – z udziałem uczestników finisażu. Wstęp wolny.
Kortez – Wiosna'2025
niedziela, 25 maja, godz. 19:00, Aula UMK, ul. Gagarina 11
Kortez - kompozytor, wokalista, tekściarz, wyedukowany pianista i puzonista z zacięciem do muzyki klasycznej. Obdarzony jest wyjątkowym, głębokim i lekko szorstkim głosem. Bilety do nabycia online.
GRUDZIĄDZ
Podróż do serca warmińsko-mazurskich lasów
sobota, 24 maja, godz. 7:00, parking przy Centrum Edukacji Ekologicznej, ul. Nad Torem 1
W programie między innymi ognisko z kiełbaskami, zwiedzanie szkółki leśnej „Omulew”, pokaz wyłuszczania nasion i wiele innych ciekawych atrakcji. Zapisy w Informacji Turystycznej.
Obchody „100 lat Szkoły Orląt”
sobota, 24 maja, godz. 12:00-17:00, Rynek
Obchody będą doskonałą okazją do upamiętnienia dziedzictwa Oficerskiej Szkoły Lotnictwa, spotkania z historią oraz wspólnego świętowania z mieszkańcami i gośćmi z całej Polski. Ponadto w ramach obchodów w pokazie dynamicznym zaprezentuje swoje umiejętności Zespół Akrobacyjny Orlik z 42 Bazy Lotnictwa Szkolnego w Radomiu. Natomiast na wystawie statycznej będzie można oglądać wielozadaniowy śmigłowiec SW-4. Wstęp wolny.
IV Integracyjny Festyn Szkoły Podstawowej Nr 13 im. Marii Grzegorzewskiej ZUMBA 2025
sobota, 24 maja, godz. 11:00-16:00, Szkoła Podstawowa nr 13 Specjalna, ul. Sikorskiego 42
W programie między innymi:
11:00 – występ Grudziądzkiej Orkiestry Dętej
12:00 – pokaz Aerial Hoop ze Space Gym Aerial
14:00 – Zumba z Dorotą Gacek
15:00 – Przyjacielski Turniej
Wśród atrakcji przewidziane są konkursy sportowe, zabawy muzyczne, zajęcia kreatywne, dmuchany zamek i malowanie twarzy. Będzie też słodki poczęstunek.
WŁOCŁAWEK
Turniej Tańca Nowoczesnego FLEX
sobota i niedziela, 24-25 maja, Centrum Kultury Browar B.
Mmożliwość oglądania na żywo zmagań tanecznych młodych tancerzy z całej Polski. Tancerze zmierzą się w kategoriach hip hop, disco dance, jazz, street dance oraz show dance. Ponownie będzie to święto tańca we Włocławku – miasta otwartego na utalentowane dzieci i młodzież. Szansa na prezentację ich pasji, zdrową rywalizację i integrację środowiska tanecznego.
Spotkanie historyczne "Kujawy w epoce piastowskiej"
sobota, 24 maja, godz. 11:00, Muzeum Historii Włocławka, ul. Szpichlerna 19
W programie organizatorzy przewidzieli cztery wystąpienia przygotowane przez pracowników Działów Archeologicznego i Historycznego, poświęcone różnym zagadnieniom związanym z epoką piastowską. Spotkanie otworzy dr Alicja Drozd-Lipińska, która zaprezentuje zabytki archeologiczne ze zbiorów MZKiD, wydobyte w latach 2004-2009 przez pracowników Fundacji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, na stanowisku wczesnośredniowiecznym w Bodzi (gm. Lubanie). W trakcie badań odkryto m.in. relikty chat mieszkalnych, czy pracowni bursztynniczej. Należy dodać, że osada przylegała bezpośrednio do elitarnego cmentarzyska z czasów Bolesława Chrobrego, na którym zadokumentowano liczne pochówki w typie grobów komorowych. Następnie dr Krzysztof Optołowicz w prelekcji Kościół na Kujawach w czasach piastowskich przybliży obecny stan wiedzy na temat początków diecezji włocławskiej oraz znajdujących się na jej terenie instytucji kościelnych — klasztorów, parafii oraz związane z nimi artefakty. Kolejny prelegent — Jakub Szachewicz — w materiale Sieć osadnicza i grodowa na Kujawach w czasach piastowskich omówi zagadnienia związane z czynnikami osadniczymi, miastotwórczymi oraz tworzenia systemu obronny w oparciu o budowle typu grodowego. W ostatnim wystąpieniu — Tomasz Wąsik — w referacie zatytułowanym Wielka Wojna z Zakonem Krzyżackim 1327-1332 na Kujawach i ziemi dobrzyńskiej dokona charakterystyki konfliktu zbrojnego i jego roli w procesie odradzającego się po rozbiciu dzielnicowym Królestwa Polskiego, zwracając szczególną uwagę na przyczyny i cele wojny, siły przeciwników, przebieg działań oraz skutki kilkuletnich zmagań.
ALEKSANDRÓW KUJAWSKI
V Piknik Rycerski
sobota, 24 maja, godz. 10:00, ul. Parkowa 3
Piąta edycja wydarzenia nawiązuje do rycerskich klimatów, ale nie zabraknie rozrywki i edukacji dla całej rodziny. Planowany jest koncert zespołu Żniwa, występ teatru ognia Arta Foc, otwarty obóz rycerski, turnieje bojowe rycerzy, pokaz konny oraz zawody strzelania z łuku. Swój udział zapowiedziało 29 chorągwi rycerskich oraz 27 wystawców. Oferowany asortyment jest bardzo szeroki. Od replik średniowiecznych monet poprzez jadła z mongolskiej jurty po współczesne napoje, przekąski, witraże, ozdoby, rękodzieła, biżuterię, zabawki. Całość zwieńczy inscenizacja potyczki oddziałów rycerskich wzbogacona efektami pirotechnicznymi.