Jubileusz góralskich przewodników. W 1875 roku wydano im pierwsze, tzw. blachy, czyli odznaki [zdjęcia]

2025-08-10, 19:28  PAP/Redakcja
Mija 150 lat od chwili, gdy przewodnictwo tatrzańskie ujęto w ramy organizacyjne i prawne/fot. PAP/Grzegorz Momot

Mija 150 lat od chwili, gdy przewodnictwo tatrzańskie ujęto w ramy organizacyjne i prawne/fot. PAP/Grzegorz Momot

Mija 150 lat od chwili, gdy przewodnictwo tatrzańskie ujęto w ramy organizacyjne i prawne. W 1875 r. pierwsi góralscy przewodnicy otrzymali tzw. blachy czyli odznaki. Z okazji jubileuszu w niedzielę przewodnicy paradnie przemaszerowali Krupówkami.

Jak opowiadał przewodniczący Rady Przewodnictwa Tatrzańskiego Maciej Florys, pierwsi przewodnicy wywodzili się z grona góralskich pasterzy lub kłusowników, a popularyzacja wypraw wysokogórskich i formalizacja przewodnictwa to zasługa Towarzystwa Tatrzańskiego. To właśnie za sprawą Towarzystwa powstały w Tatrach znakowane szlaki turystyczne i wybudowano schroniska w Morskim Oku, Roztoce i Dolinie Pięciu Stawów Polskich. Do najbardziej znanych nazwisk pionierów górskiego przewodnictwa należeli m.in. Jędrzej Wala ojciec i syn, Maciej Sieczka, Szymon Tatar, Wojciech Roj czy Klemens Bachleda.

– Dzisiaj przewodnictwo zmaga się z nowymi wyzwaniami. Coraz częściej zabieramy indywidualnych klientów na ambitne szczyty wymagające asekuracji liną czy wspinaczki. Problemem ostatnich czasów są natomiast osoby podszywające się pod przewodników, która bez wymaganych uprawnień i wiedzy oferują tzw. wyprawy partnerskie – powiedział Florys.

Podobne obawy ma przewodnik Bartłomiej Gąsienica: – W mediach społecznościowych pojawiają się ostatnio ogłoszenia pseudo-przewodników, którzy organizują płatne wejścia bez licencji i często bez odpowiedniego sprzętu. Chcemy ostrzec turystów, że to jest niebezpieczne i należy korzystać wyłącznie z usług przewodników kwalifikowanych - mówił.

O kobiecej stronie zawodu opowiedziała z kolei Maria Dziedzina: – Kobiety w przewodnictwie wnoszą w góry inną perspektywę. Często stawiamy na empatię i indywidualne podejście do klienta, co w trudnym terenie potrafi być równie ważne jak siła fizyczna. Wiele kobiet - turystek chętniej wybiera przewodniczki, czując większy komfort. Choć 150 lat temu był to fach męski, to dziś w gronie przewodników jest około 800 osób, a większość stanowią kobiety - mówiła.

  • Pionierami tatrzańskich wypraw byli m.in. pierwszy proboszcz zakopiański ks. Józef Stolarczyk, Eugeniusz Janota oraz Tytus Chałubiński. Walery Eljasz-Radzikowski z kolei w 1870 r. wydał pierwszy przewodnik po Tatrach, zachęcając do korzystania z usług górali - przewodników. Już w XIX wieku przewodników dzielono na klasy w zależności od doświadczenia, co wiązało się z wysokością wynagrodzenia. Przyszli przewodnicy uczyli się zawodu jako tragarze w wyprawach taternickich, a od 1909 r. angażowano ich także w działania powstałego wówczas Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego.
  • Na początku XX wieku liczba przewodników zmalała z powodu rosnącej turystyki indywidualnej – z 58 w 1900 r. do 29 w 1914 r. Po I wojnie światowej przewodnictwo reaktywowało Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, a w 1935 r. opiekę nad nim przejął Klub Wysokogórski PTT.
  • Podczas II wojny światowej przewodnicy polscy pełnili rolę kurierów, przeprowadzając ludzi przez wysokogórską granicę. Po wojnie z przedwojennych 26 przewodników zostało zaledwie 12. W 1948 r. powołano Komisję Szkolenia Górskiego, a duże zasługi w szkoleniu mieli m.in. Zofia i Witold Paryscy, Jan Krupski i Władysław Cywiński.
  • W latach 50. przewodnicy włączyli się w działania związane z ochroną przyrody w ramach Tatrzańskiego Parku Narodowego. Od 1950 r. przewodnicy tatrzańscy byli zrzeszeni w PTTK, a w 1999 r. powstało niezależne Centrum Przewodnictwa Tatrzańskiego w Zakopanem.
  • Obecnie wszystkie zorganizowane wycieczki piesze, w których uczestniczą dzieci i młodzież szkolna, mogą wędrować po Tatrach tylko pod opieką wykwalifikowanych przewodników tatrzańskich. Przewodnik nie tylko prowadzi grupy wybranymi szlakami, ale i przekazuje wiedzę o przyrodzie, zasadach zachowania się w górach oraz dba o bezpieczeństwo uczestników wycieczki.

Kraj i świat

Po ataku na lekarza w szpitalu w Oławie agresor zatrzymany na lotnisku w Katowicach

Po ataku na lekarza w szpitalu w Oławie agresor zatrzymany na lotnisku w Katowicach

2025-08-04, 13:44
Ponad 10 tys. hoteli w Europie szykuje pozew zbiorowy przeciwko platformie booking.com

Ponad 10 tys. hoteli w Europie szykuje pozew zbiorowy przeciwko platformie booking.com

2025-08-04, 11:57
Szef MSWiA: Jest decyzja o przedłużeniu kontroli na granicach niemieckiej i litewskiej

Szef MSWiA: Jest decyzja o przedłużeniu kontroli na granicach niemieckiej i litewskiej

2025-08-03, 13:00
Leon XIV słowami Jana Pawła II apeluje o bardziej ludzkie społeczeństwa. Słucha go ponad milion osób

Leon XIV słowami Jana Pawła II apeluje o bardziej ludzkie społeczeństwa. Słucha go ponad milion osób

2025-08-03, 10:14
Kierowca zignorował znak stop i wbił się w nadjeżdżającą lokomotywę. Zginął na miejscu

Kierowca zignorował znak „stop" i wbił się w nadjeżdżającą lokomotywę. Zginął na miejscu

2025-08-02, 13:06
Dramat w Strefie Gazy. Głodujący Palestyńczycy walczą o żywność zrzucaną z samolotów

Dramat w Strefie Gazy. Głodujący Palestyńczycy walczą o żywność zrzucaną z samolotów

2025-08-02, 11:50
Donald Trump reaguje na komentarze z Rosji: Nakazałem rozmieścić dwa atomowe okręty podwodne

Donald Trump reaguje na komentarze z Rosji: Nakazałem rozmieścić dwa atomowe okręty podwodne

2025-08-01, 21:53
Przed pomnikiem Gloria Victis w Warszawie w godzinę W oddano hołd powstańcom [zdjęcia]

Przed pomnikiem Gloria Victis w Warszawie w godzinę „W” oddano hołd powstańcom [zdjęcia]

2025-08-01, 18:25
W wieku 92 lat zmarła uczestniczka Powstania Warszawskiego, Ludwika Mendelska

W wieku 92 lat zmarła uczestniczka Powstania Warszawskiego, Ludwika Mendelska

2025-08-01, 13:25
Ministerstwo Sprawiedliwości podało listę 46 zawieszonych prezesów i wiceprezesów sądów

Ministerstwo Sprawiedliwości podało listę 46 zawieszonych prezesów i wiceprezesów sądów

2025-07-31, 17:39
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę