Krzysztof „Dżawor” Jaworski

2022-03-11

Krzysztof „Dżawor” Jaworski Fot. Julita Górska

Polskie Radio PiK - Zwierzenia przy muzyce - Krzysztof „Dżawor” Jaworski

Gitarzysta i członek zespołu Harlem. Jak sam mówi o sobie: „w młodości inhalował się muzyką, kocha Chopina i Wagnera, miłuje Grechutę”. W 15. rocznicę śmierci Tadeusza Nalepy swoją premierę miał „Polski blues” do tekstu Bogdana Loebla i z muzyką Krzysztofa „Dżawora” Jaworskiego.

„Tadeusz Nalepa to piękna postać. On był i jest ojcem polskiego bluesa. Przez te wszystkie lata na jego dźwiękach kształtowały się kolejne pokolenia. Szczególnie spółka autorska z Bogdanem Loeblem stworzyła epokowe dzieła...”

Piątek, 11 marca godz. 20:05

Krzysztof „Dżawor” Jaworski Fot. Julita Górska

Spotykamy się w 15. rocznicę śmierci Tadeusza Nalepy. To taki symboliczny dzień.

- Tadeusz Nalepa to piękna postać. On był i jest ojcem polskiego bluesa. Przez te wszystkie lata na jego dźwiękach kształtowały się kolejne pokolenia. Szczególnie spółka autorska z Bogdanem Loeblem stworzyła epokowe dzieła.

Niesamowity to był duet autorski, a kim dla Pana był, jest Tadeusz Nalepa? Przewodnikiem?

- Może nie aż tak. Ale dorastałem w okresie, kiedy Breakouci wyznaczali kierunki tego polskiego rynku muzycznego. To była grupa Dżem, to był Nalepa, a z tych zachodnich kapel - dla mnie - Zeppelini, Stonesi. Przekaz tekstowy też był niesamowity, bo Bogdan Loebl trafiał po prostu do tego młodzieńczego buntu. Człowiek słuchał tych słów i uświadamiał sobie wiele rzeczy, a Nalepa był w tym wszystkim bardzo piękny i prawdziwy. Od tego nie można było uciec i to trafiało szczególnie w te podkorowe sytuacje, kiedy jest się wrażliwym, ale też uczulonym na ten rodzaj dźwięku.

I te mądre teksty Bogdana Loebla... Czy wówczas to była codzienność, że piosenki bluesowe były opatrzone mądrym tekstem?

- Może niekoniecznie, bo wszyscy nie byli w stanie pisać na tym poziomie. Bogdan jest jeden, jedyny i niepowtarzalny, natomiast znakomitych tekstów było trochę i tekstów, które były prawdziwe. Jak teksty Ryśka Riedla, które przeszywały po prostu serce i mózg, natomiast faktycznie tutaj były jeszcze bardzo silne drogowskazy. To były też sytuacje, które wiele uświadamiały i pokazywały. To był krzyk, protest, no więc też łatwo się to wchłaniało.

I tak się stało, że to Bogdan Loebl zgłosił się do Pana?

- Tak, miałem przyjemność i zaszczyt pracować z Bogdanem Loeblem wcześniej, przy dwóch utworach, które miały bardzo mocny odzew. Nawet jedna z piosenek jest dziś bardzo aktualna. Jest to utwór pod tytułem „Bracie mój nieznajomy”. W sytuacji, która dzieje się w tej chwili na świecie, na Ukrainie, kiedy nasze serca i głowy są tam, pisze Bogdan Loebl, że „nóż jest dobry do tego, żeby smarować nim chleb”. I to jest niesamowite, cały Bogdan... Ja napisałem wtedy nutki i tak wyszło, że stworzyłem projekt dla Narodowego Centrum Kultury, gdzie wzięło udział wielu artystów, w większości to były moje kompozycje. Zaprosiłem Marka Piekarczyka, byśmy stworzyli taki duet do tego tekstu Bogdana Loebla. A drugim utworem była piosenka, która była napisana przez Bogdana niejako dla księdza Twardowskiego - „Jak płomyk zapałki”. Przepiękny tekst, który opowiada o tym, jak jesteśmy, jak znikamy. Ten drugi utwór został przejęty przez Fundację księdza Kaczkowskiego, jako ich własny hymn. Do tego prywatne rozmowy i rozmowy, które też odsłaniają mi kolejne szufladki tej skomplikowanej rzeczywistości, więc to wszystko pięknie, gdzie się w moim życiu złożyło.

I do tego Bogdan Loebl podobno blisko mieszka...

- Mam ten zaszczyt być niemal sąsiadem Bogdana. Kiedyś zadzwonił i powiedział: „Krzysiek, a przyjechałbyś do mnie? Mam taki tekst. On jest dla mnie bardzo ważny”. No jeżeli artysta mówi o czymś, że dla niego to wiele znaczy, to się z tym nie dyskutuje. Dostałem ten tekst i na 10. rocznicę śmierci Tadeusza napisałem muzykę. Mówię o dziesiątej rocznicy celowo.

Dlaczego ten utwór przeleżał pięć lat?

- Po prostu nagrałem dwie wersje tego utworu. Zaprezentowałem Bogdanowi, on tak słucha i mówi: „Wiesz co, jedna i druga fajna, to ty wybierz”. Wybrałem sobie właśnie tę wersję, która nie jest wersją dwuosobową. Blues bije tam w sercu Bogdan Loebla i w słowach. Natomiast to było tak, że nagraliśmy sekcje, czyli bas, bębny i życie pozamiatało. Tak się zdarza, że czasami wyskakują nam takie sytuacje, na które nie mamy wpływu.

Ale tak miało być chyba.

- Pewnie tak. Ten numer przeleżał praktycznie 5 lat i stwierdziliśmy, że nie będziemy go wydawać. Wreszcie doszliśmy do wniosku, że zaprosimy do tego utworu trzech wokalistów zespołu Harlem, którzy śpiewali przez lata z zespołem: Rysiu Wolbach, Maciek Balcar i Kuba Weigel, od wielu lat wokalista Harlemu. Więc mamy tutaj coś, co jest naszym hołdem, coś, czym się nisko kłaniamy Tadeuszowi Nalepie.

Nawet powstał okazjonalny teledysk.

- Tak, to piękna sprawa, bo to jest gest naszych przyjaciół: Bogusława Chraboty i Łukasza Smolagi, którzy zrobili nam ten teledysk w prezencie, będąc też fanami Bogdan Loebla i pewnej estetyki, pewnej wrażliwości, która gdzieś tam wokół krąży. To było niesamowite, bo to było wyzwanie. W zasadzie ten numer początkowo nie miał być numerem na płycie zespołu Harlem. Miał być na tę 10. rocznicę, a teraz jednak trafi na płytę zespołu, która ma mieć premierę 20 maja. Czekaliśmy też bardzo długo na ten materiał, ale wreszcie mamy to zamknięte. Jesteśmy w trakcie dopracowania sytuacji związanych z grafiką okładki, reszta muzyczna jest dopięta.

I ta nowa płyta zespołu Harlem, nawet podobno ma nie być bluesowa.

- Tak, bo my w ogóle generalnie nie jesteśmy bluesowi. Mieliśmy korzenie bluesowe na pierwszej płycie, natomiast Harlem poszedł swoją rockową drogą. Oczywiście jak wszystko ewoluował, to w prawo, to w lewo, gdzieś tam się zmieniały obrazy przez 9 lat niewydawania płyt od ostatniego albumu, który nazywa się „Przebudzenie”. Cała płyta nie jest absolutnie bluesowa, myślę że będzie po prostu wiarygodną i będzie refleksją nad tym, co się dzieje na świecie. Nie chodzi o to, co dzisiaj, bo to, co się dzieje, to już tragedia. Natomiast mówię o tekstach, które dotyczą młodych ludzi, też często zagubionych jednostek w świecie, który jest komercyjny, który miażdży jak walec, przejeżdża po nas i nie zostawia złudzeń. My często krzyczymy, tylko że ten nasz krzyk jest niesłyszalny i o tym będzie ta płyta. Natomiast ona będzie miała mnóstwo kolorów. Też będzie utwór pastiszowy, żart, na który sobie pozwoliliśmy. Obok całego składu na płycie mamy gości, przyjaciół z którymi się kumplujemy. Gościnnie zaśpiewała Magda Wójcik (Goya), zagrali koledzy z grupy Enej, Piotrek Sołoducha i Jacek Wąsowski z Elektrycznych Gitar, więc mamy fajne sytuacje, które są też i koleżeńskimi.

A jak wygląda w tej chwili życie artystyczne zespołu Harlem, popandemiczne, no niestety w dziwnych czasach, w czasach bardzo dramatycznych.

- Zagraliśmy ostatnio koncert zbierając kasę dla ludzi i to też był streaming, czyli bez publiczności.

To jest straszne doświadczenie…

- Niedługo mamy zagrać koncert, teraz czekamy, czy przypadkiem nie zostanie odwołany. Nie ukrywam, że ten czas pandemiczny był poświęcony nagraniom. Oczywiście sam brałem udział w akcjach charytatywnych, grałem jako instrumentalista, grałem z serca, żeby podtrzymać ludzi na duchu. Ten pierwszy okres był bardzo trudny, stąd też nawet piosenka ”Mazurski wiatr”. Ja jestem stąd, będę opowiadał o tym, co widzę, co czuję i gdzie ta pandemia była wielowymiarowa w relacjach ludzkich. Poza tym, ten czas okrutny, paskudny, bandycki agresji na Ukrainę. Wszyscy dopingujemy, wspieramy jak możemy i będziemy to robić. W każdym razie wierzę w zwycięstwo wolnego świata. Artyści też mogą wspomóc, każdy z nas może wspomóc, czy ja jestem artystą czy nie, czy pracuję w teatrze, czy jestem inżynierem, to nie ma żadnego znaczenia, każdy może pomóc jak chce.

A propos inżyniera. Pan przecież jest inżynierem budowy dróg, ulic, mostów, czy kiedykolwiek pracował Pan w swoim zawodzie?

- Cudownie nie. Nie pracowałem, studiowałem na Politechnice Białostockiej i uczciwie przyznam się do tego, że jak już było bliżej dyplomów, poszedłem do swojego promotora i przysięgałem, że nie będę pracował w zawodzie ani jednego dnia. Więc nie skrzywdzę nikogo, nie przejedziecie po żadnym moście, który zbudowałem ani zaprojektowałem, bo byłem na takim kierunku faktycznie: „Budowa dróg, mostów i lotnisk”, więc jakby zagrożenie poważne. Tak się stało, że pracowałem później w szkole podstawowej ucząc wychowania muzycznego, a potem już koncertów było na tyle dużo, że musiałem być zgodny z sumieniem i podziękować, niestety, za pracę z młodzieżą, która była wspaniałym, cudownym czasem w moim życiu.

Zobacz także