Marcin Wroński

Gościem „Rozmowy Dnia” był zastępca dyrektora Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Rozmawiamy o kondycji branży rolno-spożywczej oraz o tym, czy rolnicy powinni bać się o sprzedaż swoich produktów w związku ze sprowadzeniem zboża z Ukrainy.

Marcin Wroński: To jest dobra wiadomość, chociaż byłbym ostrożny, bo po pierwsze – niech pierwsze statki naprawdę przepłyną basen Morza Czarnego, wpłyną do Odessy, to wtedy będziemy pewni, że faktycznie to [porozumienie – dop. red] będzie respektowane. Nie jest wykluczone – i uważa tak wielu ekspertów od polityki wschodniej – że może to być swego rodzaju blef ze strony Putina. Musimy zwrócić uwagę na to, że Rosja przez ostatnie lata w sposób doskonały nauczyła się grać tym, że dużymi grupami osób odmiennych kulturowo czy religijnie od narodów europejskich można destabilizować sytuację w państwach Zachodu. Mieliśmy przykład na granicy z Białorusią. Imigranci nie wzięli się tam przecież znikąd. Wcześniej wojna w Syrii i przez wywołanie głodu, który dotknąłby najprędzej Bliski Wschód i Afrykę Północną, bo tam najczęściej trafiało zboże z Ukrainy, ale też zboże z Rosji, bo Rosja ma embargo na handel zbożem, można było wywołać właśnie ruch migracyjny. Do tego trzeba też nawiązać pewien taki aspekt bezpieczeństwa, bo jednak, żeby był sprawny transport to, po pierwsze, część infrastruktury jest zniszczona w portach na Ukrainie, chodzi tu głównie o różnego rodzaju sprawne przekaźniki do zboża z silosów zbożowych, na drogach prowadzących do portu są też wraki zatopionych statków, wody są też zaminowany, także żeby ten sprawny transport nastąpił, to jeszcze dużo czasu upłynie. Poza tym też trzeba zwrócić uwagę na to, że armatorzy będą traktowali ten teren jako teren podwyższonego ryzyka. To jednak jest wysyłanie statków w rejon wojny (...).

Tak, mogą być spokojni, szczególnie rolnicy w województwie kujawsko-pomorskim, wielkopolskim, bo tutaj – tak naprawdę – to widmo takiej lokalnej, chwilowej destabilizacji rynku na pewno nie dotknie. W gorszej sytuacji są rolnicy, którzy mają swoje gospodarstwa blisko granicy z Ukrainą, ponieważ transport jest tam najtańszy i tam może dochodzić do chwilowych wahań cen. Już dzisiaj widzimy, że różnica między województwem lubelskim, podkarpackim a zachodniopomorskim czy pomorskim wynosi 300 zł na tonie. Najprostszym i najbardziej sprawdzonym wyznacznikiem jest teraz cena w porcie minus transport, czyli im dalej od portu, tym cena na zboża jest niższa. Od początku roku do Polski wpłynęło 680 tys. ton zboża z Ukrainy.

Jest to nieprawda, ponieważ sposobem na ograniczenie jest transport. Nie ma odpowiedniej ilości wagonów, kontenerów, mamy inny rozstaw osi i transport, czy to kołowy czy kolejowy, nie pozwala na to, żeby zasypać polskiego rynku ukraińskim zbożem. To nigdy nie nastąpi. Te dane, 680 tys. ton przez pół roku ukraińskiego zboża, które wpłynęło do Polski, to nie jest ilość, która może zachwiać rynkiem. Warto też zaznaczyć, że w tej ilości 98 procent to jest kukurydza. Nie ma pszenicy, o której oczywiście krzyczała i dalej krzyczy opozycja. Taki wprowadzany chaos informacyjny bardzo źle wpływa też na rynek zbóż, ponieważ rolnicy w te żniwa wchodzą z bardzo dużymi zapasami. Bardzo dużo rolników w Polsce zdecydowało się przetrzymać zboże i wtedy, kiedy było po wysokiej cenie mogli je sprzedać, zdecydowali się dalej trzymać u siebie gospodarstwach, ponieważ jeżeli słyszą z głównych mediów w Polsce znaczących polityków, którzy mówią, że inflacja sięgnie nie wiadomo jakiego poziomu, że żywność będzie kilka razy droższa, że chleb będzie po 30 zł, co jest oczywiście, to rolnicy też liczyli na to, że wzrost cen zboża będzie nie wiadomo jak duży i w ten sposób przetrzymali około, oceniam 6-7 mln ton, tyle jest w zapasach przed obecnym sezonem żniwnym.

Na rynku powstała panika. Pamiętamy, jak panika z żywnością pojawiła się w pierwszych tygodniach, kiedy wybuchła epidemia covidu. Były wtedy chwilowe zakłócenia w dostawach. Na rynku cukru wygląda to tak, że cukrownia, która ma około 100-dniową kampanię cukrowniczą, to później ten cukier magazynuje w silosach. Ten cukier nie jest skonfekcjonowany w kilogramowe paczki i trzymany na paletach. On jest pakowany systematycznie i trafia do sklepów, tymczasem jeżeli nagle wzrósł, wywołany paniką, popyt, wtedy następują zakłócenia w dostawie, ale na pewno cukru nie zabraknie, bo stany magazynowe, jakie ma Krajowa Spółka Cukrowa lub inne koncerny cukrownicze, które funkcjonują na terenie Polski, w zupełności wystarczą do nowego sezonu zbioru buraka cukrowego i produkcji cukru. Tutaj nie można też wykluczyć, że ten chaos mógł też być sterowany. Dużo mówimy o różnego rodzaju fermach trolli, panice, która specjalnie jest siana, bo zwróćmy uwagę, kiedy wybuchała ta sytuacja z cukrem. Dziś mamy największe zapotrzebowanie na cukier w gospodarstwach indywidualnych. To jest okres, w którym pojawiają się owoce, dużo osób produkuje w domu przetwory i cukier jest głównym elementem w tej produkcji. I wtedy narodził się chaos w Internecie i powtarzany też przez niektóre media, który spowodował chwilowy brak cukru. Oczywiście mogą być jakieś zakłócają w dostawach, ale na pewno, jeżeli patrzymy na globalną ilość cukru na świecie czy w Polsce, to nie ma takiej obawy.