Kawalerowie z Szymborza gotowi do tradycyjnych przywołówek. A panny?

2022-04-17, 18:30  PAP/Redakcja/Andrzej Krystek
Kujawski zwyczaj wielkanocny tzw. „Przywoływki Szymborskie”. Fot. PAP/T. Żmijewski

Kujawski zwyczaj wielkanocny tzw. „Przywoływki Szymborskie”. Fot. PAP/T. Żmijewski

Kawalerowie z Szymborza, dawnej wsi, a obecnie osiedla w Inowrocławiu na Kujawach, po dwuletniej przerwie spowodowanej pandemią, w wielkanocną niedzielę w czasie przywołówek będą wychwalać zalety i wytykać wady miejscowych panien. Zwyczaj kultywowany jest od niemal dwóch wieków.

Tradycja przywołówek sięga 1832 lub 1833 roku. Gdy zapada zmrok, orszak szymborskich kawalerów, w towarzystwie orkiestry przechodzi na plac nad stawem, gdzie ustawione jest podwyższenie zwane trybunką. Kawalerowie z wysokości wykrzykują rymowanki po adresem panien "na wydaniu", czyli je przywołują.

Tworzeniem rymowanych wierszyków od lat zajmowali się członkowie klubu kawalerów, którzy nazywali siebie komitetem. W wierszykach opisywali zalety i słabostki miejscowych panien. Na pochlebne słowa mogły liczyć dziewczyny, które wcześniej zostały "wykupione" przez swoich kawalerów, a inne musiały liczyć się z kąśliwymi i pogardliwymi uwagami.

Kawalerowie w rymowankach zapowiadali, do których panien nazajutrz przyjdą po dyngusie i czy wyleją wiadro wody, czy flakonik perfum.

Dziewczyna, której narzeczony porozumiał się klubem kawalerów mogła liczyć na przykład na taką przywołówkę: „Pod numerem pierwszym u pana Zenka jest piękna panienka, na imię na Kasieńka. Trzeba na nią wylać flakonik pachnącej wody. Niech śpi spokojnie, niech się nie boi, bo za nią Mareczek stoi, ten ją wykupił".

Były też bardzo zgryźliwe przywołówki. Wielki badacz folkloru pisał, że „Kujawiak ma dowcip gryzący i trafny".

Przed Wielkanocą członkowie komitetu dyżurowali w swojej siedzibie i oczekiwali na narzeczonych, gotowych „wykupić" swoje narzeczone za jakiś datek, którym najczęściej była flaszka gorzałki. Rymowanki były zapisywane w specjalnej księdze.

Najsłynniejszym członkiem klubu kawalerów był młodopolski poeta Jan Kasprowicz, który urodził się w Szymborzu. Podobno był bardzo aktywny przy układaniu rymowanek na przywołówki, a kontakty w klubem utrzymywał też po zmianie stanu.

Przywołówki z Szymborza w 2016 r. zostały wpisane na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego.

Materiał Andrzeja Krystka

Region

Brejza i Piniewski: Za rządów PiS Inowrocław mógł stracić nawet 800 milionów złotych

Brejza i Piniewski: Za rządów PiS Inowrocław mógł stracić nawet 800 milionów złotych

2024-03-28, 10:41
Zimowe do magazynu, letnie do miasta Bydgoscy restauratorzy wkrótce wystawią ogródki

Zimowe do magazynu, letnie do miasta! Bydgoscy restauratorzy wkrótce wystawią ogródki

2024-03-28, 10:00
Dr Czajkowska-Malinowska: Jest więcej pacjentów z pocovidowymi zmianami płuc [Rozmowa Dnia]

Dr Czajkowska-Malinowska: Jest więcej pacjentów z pocovidowymi zmianami płuc [Rozmowa Dnia]

2024-03-28, 09:24
Sejmik województwa kończy kadencję z podniesioną głową. Czas na podsumowanie [zdjęcia]

Sejmik województwa kończy kadencję „z podniesioną głową”. Czas na podsumowanie [zdjęcia]

2024-03-28, 07:44
Stan transportu publicznego i dostęp do żłobków  Lewica w Bydgoszczy przedstawiła pomysły

Stan transportu publicznego i dostęp do żłobków – Lewica w Bydgoszczy przedstawiła pomysły

2024-03-27, 21:33
PiS we Włocławku podkreśla znaczenie bezpieczeństwa. Krzysztof Kukucki walczy z ulotkami

PiS we Włocławku podkreśla znaczenie bezpieczeństwa. Krzysztof Kukucki walczy z ulotkami

2024-03-27, 20:48
Bydgoscy kierowcy mogą odetchnąć z ulgą. Wieczorem przejadą po nowych mostach [wideo]

Bydgoscy kierowcy mogą odetchnąć z ulgą. Wieczorem przejadą po nowych mostach [wideo]

2024-03-27, 20:41
Paweł Gulewski chce zmieniać wygląd Torunia. Inni kandydaci skupiali się m.in. na gospodarce

Paweł Gulewski chce zmieniać wygląd Torunia. Inni kandydaci skupiali się m.in. na gospodarce

2024-03-27, 20:05
Rafał Bruski w sprawie nagród dla urzędników: Jestem winny grzechów poprzednika

Rafał Bruski w sprawie nagród dla urzędników: Jestem winny grzechów poprzednika

2024-03-27, 18:26
Debata wyborcza z kandydatami na prezydenta Torunia. Słuchaj w Polskim Radiu PiK

Debata wyborcza z kandydatami na prezydenta Torunia. Słuchaj w Polskim Radiu PiK!

2024-03-27, 17:36
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę