Historia – w Polskim Radiu PiK

Archiwum Dokumentów Fonicznych Polskiego Radia PiK (ADF) to ponad 100 tysięcy audycji. Pierwsze z nich pochodzą z 1946 roku – wcześniejsze zostały zniszczone przez niemieckich i radzieckich okupantów. Zachowane nagrania stanowią dźwiękową historię Kujaw, Pałuk, Kociewia, Krajny, Borów Tucholskich i innych regionów województwa. Kolejne pozycje ADF przedstawiają wydarzenia społeczne, gospodarcze, sportowe, religijne, kulturalne i są ważnym elementem dziedzictwa narodowego.

Polskie Radio Pomorza i Kujaw, jako pierwsza rozgłośnia w Polsce, udostępniło w 2009 roku wszystkie nagrania i dokumenty programowe na portalu: archiwum.radiopik.pl. Najważniejszym elementem dokumentacji papierowej są scenariusze audycji, często opatrzone pieczęcią cenzury. Teksty wygłoszone na antenie od 14 lutego 1945 roku zajmują ponad milion stron a sam proces digitalizacji i udostępniania na portalu zajmie kilka lat.

Bogactwo treści, zarówno w formie pisanej, jak i audialnej, może stanowić źródło wiedzy o regionie (i nie tylko) a specyfika dokumentów jest dodatkową atrakcją ułatwiającą jej poznanie. Radio z Historią, wykorzystując internetowe linki, tagi, słowa kluczowe itp., przedstawi prosty sposób na uzupełnienie wiadomości o Kazimierzu Wielkim, Mikołaju Koperniku, Andrzeju Szwalbe, Leonie Wyczółkowskim, Mennonitach, Krzyżakach, Krwawej Niedzieli oraz wielu innych postaciach, wydarzeniach, miejscowościach oraz obiektach związanych z regionem Pomorza i Kujaw.

---

To już trzecie w maju wieczorne spotkanie w środowej audycji „Radio z Historią”, która od początku 2025 roku odnosi się do jubileuszu 90-lecia Polskiego Radia na Pomorzu i Kujawach. Dwudziesty pierwszy już raz wsłuchamy się w przeszłość zapisaną śladami pracy naszych dziennikarzy, reporterów i reportażystów. Zabrzmi echo wydarzeń, o których w tym czasie na przestrzeni lat mówiła pomorsko-kujawska rozgłośnia. Sięgamy po audycje zachowane w bogatych zbiorach Archiwum Dokumentów Fonicznych na portalu archiwum.radiopik.pl.

21 maja 1961 roku w audycji pt. „Co użyjemy to dla nas”, Anna Jachnina rozmawiała z myśliwym o zachowaniu się ludzi i zwierząt w lesie. „Popas Króla Jegomości” to tytuł reportażu autorstwa Jerzego Sulimy-Kamińskiego z 21 maja 1966b roku, odwołującego się do sztuki Adama Grzymały-Siedleckiego. Ponurym czasom walki z polskością i szkole na ziemia złotowskiej Krzysztof Nowicki poświęcił audycję pt. „Czas próby” z 23 maja 1966 roku. Bydgoskie Towarzystwo Naukowe i rozwój nauki w Bydgoszczy stanowiły tło reportażu pt. „Komentarz aktualny”, który Zdzisław Urbanek przedstawił 21 maja 1973 roku. 25 maja 1978 roku w materiale pt. „Błękitne narzecze powrotu”, Maksymilian Bart-Kozłowski zaprezentował prozę do audycji „Program literacko-muzyczny”. 24 maja 1978 roku, rozmowę z toruńskimi delegatkami na XI Festiwal Młodzieży i Studentów w Hawanie w materiale pt. „Hawana 78” przedstawił Krzysztof Rogoziński. 23 maja 1985 roku w reportażu pt. „Remont kapitalny” Janusz Drozdowski odniósł się do rozpoczętych po latach starań pracach remontowych w bydgoskiej Bibliotece Miejskiej. „Turniej trzech plus kilku jeszcze” to tytuł relacji z konkursu dziennikarzy bydgoskich, którą Norbert Krawczyk przedstawił 27 maja 1986 roku. 27 maja 1988 roku problem zanieczyszczenia rzeki Brdy zasygnalizowała Krystyna Bacciarelli w reportażu pt. „Brda wzywa na ratunek”. Rozmowa ze Stanisławem Lemem o jego twórczości zabrzmiała w reportażu pt. „Sztuka”, który Małgorzata Maniszewska przedstawiła 24 maja 1997 roku. „Spotkanie z Jerzym Pietrkiewiczem” tłumaczem poezji Karola Wojtyły, przybliżyła Magda Kujawa w wywiadzie z 26 maja 2000 roku. Odpowiedzi na pytanie - czy i kiedy powstanie „Uniwersytet w Bydgoszczy”, Marcin Kupczyk szukał w relacji z 26 maja 2003 roku. 24 maja 2003 roku Ryszard Jasiński przedstawił notowanie jubileuszowej 500-tnej listy „Top Jazz”. W rozmowie pt. „Wicza na wsi” z 23 maja 2009 roku, Iwona Muszytowska-Rzezotek odniosła się do Teatru Wiczy w jego kolejnym objeździe po regionie w ramach projektu „Tu i teraz”. 23 maja 2013 roku w cyklu pt. „Dwunasta dwadzieścia” Andrzej Krystek podjął temat pracy na wakacje dla studentów i uczniów starszych klas.

To wszystko w trzecim majowym spotkaniu pełnym wspomnień radiowej przeszłości zachowanej dziennikarskimi materiałami z naszych radiowych zbiorów, po które sięgamy z okazji jubileuszu 90-lecia radiofonii na Pomorzu i Kujawach. Za tydzień obudzimy kolejne echo dziejów naszego regionu w cyklu „Radio z Historią”, korzystającym ze źródeł audialnych w Archiwum Dokumentów Fonicznych. Do wysłuchania audycji zapraszają: Ewa Dąbrowska i Marek Rzepa.

Wieczorną porą w środowej audycji „Radio z Historią” odnosimy się do przypadającego w 2025 roku jubileuszu 90-lecia Polskiego Radia na Pomorzu i Kujawach. W dwudziestym już z tej okazji spotkaniu oczywiście wracamy do wydarzeń i audycji, które w tym czasie wiele lat temu zajęły uwagę naszych dziennikarzy, reporterów i reportażystów, zapisując się śladami ich pracy w bogatych zbiorach Archiwum Dokumentów Fonicznych na portalu archiwum.radiopik.pl.

Miłość w twórczości ludowej, piosenki, przysłowia zabrzmiały w audycji Anny Jachniny pt. „Choćby pił, choćby bił, byle był” z 15 maja 1961 roku. „Bawmy się w zielone” to tytuł audycji słowno-muzycznej z 19 maja 1964 roku, w której Anna Jachnina przybliżyła Słuchaczom zwyczaje, przysłowia i piosenki związane z wiosną. Pod tytułem „A to ci kino”, 17 maja 1966 roku przedstawiliśmy odcinek minisłuchowiska z cyklu „Pokój z kanarkiem” autorstwa Jerzego Sulimy-Kamińskiego i w reżyserii Zenona Jarugi. 17 maja 1966 roku Leonard Milczyński zaprezentował Słuchaczom mikrosłuchowisko pt. „Na plaży”. 17 maja 1969 roku w audycji pt. „Wiejskie zakamarki”, Tadeusz Klimek i Włodzimierz Chłodziński opowiedzieli o dniach oświaty na wsi. 16 maja 1972 roku prozaik Jerzy Sulima-Kamiński był gościem Ryszarda Jankowskiego w audycji pt „Z warsztatu twórcy”. 16 maja 1975 roku zespołowa „Audycja okolicznościowa” odniosła się do XXX-lecia Rozgłośni Polskiego Radia i Telewizji w Bydgoszczy. Czyny partyjne i prace społeczne na wsi były tematami audycji pt. „Niedzielny przekładaniec”, którą Tadeusz Klimek i Andrzej Krystek przedstawili 16 maja 1976 roku. 17 maja 1977 roku w reportażu Michała Jagodzińskiego pt. „Na samej górze w Górznie”, o urokach miasteczka i jego historii opowiadali mieszkańcy. 18 maja 1985 roku w reportażu pt. „Krajobrazy historyczne”, Krystyna Bacciarelli i jej goście przedstawili historię Trzemeszna. 17 maja 1983 roku w reportażu pt. „Trasa” Zbigniew Ostrowski przedstawił zapis dokumentalny z trasy koncertowej zespołu REPUBLIKA. Stosunki polsko-radzieckie były tematem spotkania Forum Młodego Pokolenia, do którego Leszek Czerwiński odniósł się w reportażu pt. „Forum” z 20 maja 1986 roku. 14 maja 1989 roku przedstawiliśmy „Audycję Wyborczą Solidarności” w opracowaniu Jolanty Kuligowskiej-Roszak, Michała Jagodzińskiego i Zbigniewa Ostrowskiego.

Dwudziesty raz w tym roku przybliżyliśmy naszym Słuchaczom wspomnienia radiowej przeszłości zachowanej dziennikarskimi materiałami wyciągniętymi z naszych radiowych zbiorów, odkurzonymi z okazji jubileuszu 90-lecia radiofonii na Pomorzu i Kujawach. Za tydzień ponownie wsłuchamy się w ślady dziejów naszego regionu w cyklu „Radio z Historią”, korzystającym ze źródeł audialnych w Archiwum Dokumentów Fonicznych. Do wysłuchania audycji zapraszają: Ewa Dąbrowska i Marek Rzepa.

Od początku roku 2025, w środowe wieczory w audycji „Radio z Historią” odnosimy się do jubileuszu 90-lecia Polskiego Radia na Pomorzu i Kujawach. Pierwsza środa maja to już nasze dziewiętnaste spotkanie w tej jubileuszowej serii. I tym razem sięgnęliśmy do wspomnień wydarzeń i audycji, zapisanych śladami właśnie w tym czasie wiele lat temu. Odkurzyliśmy publikacje antenowe i audycje podpisane przez naszych dziennikarzy, reporterów i reportażystów, wypełniające bogate zbiory Archiwum Dokumentów Fonicznych na portalu archiwum.radiopik.pl.

Przywołówki w Wilczakowie przybliżyła Anna Jachnina w audycji pt. „O wiośnie, kłopotach i dyngusie” z 11 maja 1955 roku. W audycji pt. „Muzea i wystawy” z 11 maja 1960 roku, również Anna Jachnina odniosła się do Muzeów Etnograficznych w Toruniu i we Włocławku. Mikropowieść pt. „Ściana płaczu” autorstwa Jerzego Sulimy-Kamińskiego i w reżyserii Zenona Jarugi, zabrzmiała 9 maja 1966 roku w słuchowisku pt. „Pokój z kanarkiem”. „Spadkobiercy” to tytuł opowiadania z życia rodziny autorstwa Hanny Sauk, które 7 maja 1970 roku zabrzmiało w słuchowisku w reżyserii Zenona Jarugi. 12 maja 1971 roku w audycji pt. „Z USA do Szubina”, Ryszard Jankowski opowiedział o wycieczce byłych jeńców amerykańskich do oflagu w Szubinie. „Wizyta” to tytuł reportażu Włodzimierza Chłodzińskiego z 11 maja 1971 roku, opowiadającego o wizycie Edwarda Gierka na polskiej wsi w Państwowym Gospodarstwie Rolnym w Kobylnikach. „Bliżej życia” to tytuł humoreski pełnej życiowych mądrości Adama Ochockiego do audycji „Dzień dobry-to my” z 8 maja 1971 roku. „Nowy odbiornik Eltry - Mariola” jako cud na tranzystorach w produkcji rodzimych zakładów „Eltra”, był tematem audycji Zbigniewa Kuczewskiego z 11 maja 1971 roku. „Nocne Polaków czuwania” to tytuł reportażu z 12 maja 1981 roku, w którym Krzysztof Rogoziński opowiada o organizacji świata kolejek sklepowych. 10 maja 1981 roku w reportażu pt. „Z Czwartku na Wielki Piątek”, Michał Jagodziński i Jolanta Kuligowska odnieśli się do okupacyjnego strajku chłopskiego w Bydgoszczy. Zamieszanie wokół praw do transmisji międzynarodowego meczu żużlowego Polska - Dania, przedstawił Maciej Pakulski w materiale pt. „Muzyka i sport - Zajście z nożem” z 10 maja 1996 roku. 8 maja 2003 roku po raz pierwszy od zakończenia II Wojny Światowej właśnie tego dnia Włocławek świętował Dzień Zwycięstwa, o czym w relacji pt. „Dzień Zwycięstwa - Włocławek” opowiedział Marek Ledwosiński. W audycji pt. „Bydgoski Festiwal Operowy” z 7 maja 2003 roku, Magda Jasińska i Ewa Dąbska zdały relację z 10. festiwalu operowego w Bydgoszczy i wspomnienia z poprzednich edycji tego wydarzenia. Rocznicę zamachu na papieża Jana Pawa II przypomniał Maciej Jastrzębski w audycji pt. „Mówimy to publicznie” z 12 maja 2005 roku.

Tyle jeśli chodzi o pierwsze w maju środowe spotkanie ze wspomnieniami radiowej przeszłości zachowanej dziennikarskimi materiałami z naszych radiowych zbiorów, odkurzonymi z okazji jubileuszu 90-lecia radiofonii na Pomorzu i Kujawach. Za tydzień sięgniemy po kolejne echa przeszłości w cyklu „Radio z Historią”, korzystającym ze źródeł audialnych w Archiwum Dokumentów Fonicznych. Do wysłuchania audycji zapraszają: Ewa Dąbrowska i Marek Rzepa.