Wielki Czwartek rozpoczyna Triduum Paschalne. Kapłani odnawiają przyrzeczenia

Ordynariusz radomski, bp Marek Solarczyk, wyjaśnił, że Msza Krzyżma, po łacinie missa chrismatis, sprawowana jest w porannych godzinach Wielkiego Czwartku, w związku z tym należy do czasu wielkopostnego. Obchody Triduum Paschalnego rozpoczyna dopiero wieczorem Msza Wieczerzy Pańskiej.

– Msza Krzyżma sprawowana jest zawsze w katedrze, pod przewodnictwem ordynariusza diecezji, w otoczeniu prezbiterów (kapłanów) oraz przedstawicieli zgromadzeń zakonnych. W liturgii biorą także udział lektorzy, nadzwyczajni szafarze eucharystii oraz wierni – powiedział bp Solarczyk.

– Zawarte w pontyfikale rzymskim (księga liturgiczna zawierająca modlitwy, przepisy czynności ceremonii i obrzędów) wprowadzenie do celebracji Mszy Krzyżma wskazuje, że ta liturgia jest „jednym z głównych przejawów pełni kapłaństwa biskupa oraz znakiem ścisłej łączności kapłanów z jego osobą”. Jest to więc wyjątkowy czas świętowania sakramentu kapłaństwa, które – nie możemy zapomnieć – jest kapłaństwem Jezusa Chrystusa, w którym w sposób pełny uczestniczą biskupi – powiedział bp Solarczyk.

Zgodnie z decyzją papieża Pawła VI z 6 marca 1970 r. w czasie Mszy Krzyżma kapłani odnawiają swoje przyrzeczenia.

– Odnawianie przyrzeczeń w czasie Mszy Krzyżma jest dla kapłanów wyjątkowym czasem, kiedy zawierzają Bogu to wszystkiego, co jest przed nimi – powiedział bp Solarczyk. Zwrócił jednocześnie uwagę, że temu obrzędowi towarzyszy także modlitwa całego Kościoła za duchowieństwo.

Na zakończenie liturgii odbywa się obrzęd poświęcenia olejów: chorych i katechumenów oraz konsekracja krzyżma, które we wschodniej tradycji liturgicznej nazywane jest myronem. Świadectwa z VI w. mówią, że krzyżmo było mieszaniną oliwy z oliwek pierwszego tłoczenia na zimno i wonnego balsamu – powiedział bp Solarczyk.

Zaznaczył, że historia namaszczania osób oraz przedmiotów sięga czasów Starego Testamentu.

– Namaszczenie było istotnym elementem konsekracji królów, kapłanów i proroków. Osoby wybrane przez Boga do wykonywania szczególnych zadań, w ramach uroczystego obrzędu „pomazane były oliwą”. W Nowym Testamencie namaszczenie nabrało jeszcze głębszego znaczenia. Jezus w Ewangelii św. Łukasza nazywa sam siebie Chrystusem, czyli namaszczony przez Boga „Duchem Świętym i mocą” – „Duch Pański spoczywa na Mnie, ponieważ Mnie namaścił i posłał Mnie, abym ubogim niósł dobrą nowinę” – napisał ewangelista – powiedział hierarcha.

– Grecki termin „christos” oznacza „namaszczony”, „pomazaniec” i jest on odpowiednikiem hebrajskiego „maszijah” – dodał.

– Zgodnie z mszałem rzymskim przed zakończeniem modlitwy eucharystycznej przed doksologią, czyli zanim biskup wypowie słowa: „Przez Chrystusa naszego Pana, przez którego...”, odbywa się poświęcenie oleju chorych, zaś po modlitwie po komunii świętej odbywa się obrzęd poświecenia oleju katechumenów – wyjaśnił bp Solarczyk.

Następnie odbywa się obrzęd konsekracji krzyżma. – Biskup wlewa wonności do oleju przyrządzając krzyżmo. Do modlitwy konsekracyjnej nad tym olejem włączają się również koncelebransi, którzy przyzywającą Ducha Świętego wyciągają w milczeniu prawą rękę w stronę naczynia z olejem – tłumaczył hierarcha.

Powiedział, że ilość przygotowanego w danej diecezji oleju do konsekracji zależy od liczby wiernych w diecezji.

– Doświadczenie pokazuje, że na każdą parafię przekazywane są mililitry oleju krzyżma. Jest on wykorzystywany jedynie w czasie udzielania sakramentu chrztu św. i bierzmowania. Kościół stara się jednak, żeby zawsze pozostała jakaś rezerwa na wypadek potrzeby dodatkowego uzupełnienia go w parafiach. W sytuacjach nadzwyczajnych np. wojny czy epidemii, przepisy Kościoła katolickiego pozwalają na poświęcenie olejów w innym trybie. Może to wówczas uczynić kapłan – wyjaśnił bp Solarczyk.

– Użycie olejów krzyżma świętego w sakramencie chrztu przypomina o godności ludzkiej osoby, która staje się dzieckiem Boga i jej zadaniem będzie składanie swojego życia temu, od którego wzięła swój początek. Na tym polega tzw. powszechne kapłaństwo – wyjaśnił hierarcha.

Zaznaczył, że olej krzyżma używany jest także w sakramencie bierzmowania, który umacniania w człowieku łaski chrztu św. i uzdalnia go do realizacji chrześcijańskiego powołania, czyli do dawania świadectwa swojej wiary wobec świata.

– Oleju krzyżma używa się także podczas święceń, w których przyjmujący je kapłani otrzymują potrzebne łaski do pełnienia posługi w służbie ludu Bożego, czyli wiernych w Kościele – powiedział bp Solarczyk. Dodał, że olej krzyżma wykorzystywany jest także przy konsekracji kościołów i ołtarzy.

W Wielki Czwartek odbywa się także obrzęd obmywania nóg. Gest ten ma oznaczać postawę pokory, ale przede wszystkim ofiarnej służby i miłości, jaką powinni cechować się uczniowie Jezusa. Od 1979 w Wielki Czwartek papież co roku obmywa nogi ubogim oraz więźniom, podobnie czynią biskupi i inni wyżsi dostojnicy na całym świecie.