• Zawieszka z Sobiboru
2013-09-01
Radio Lublin S.A.Autor: Magda Grydniewska, Katarzyna Michalak
Realizator: Jarosław Gołofit
Wyjątkowe znalezisko archeologiczne - zawieszka z imieniem i datą urodzenia zamordowanej w Sobiborze dziewczynki z Amsterdamu, poruszyło – niemal równocześnie - wiele osób w Polsce i w Holandii.
Okazuje się, że 70 lat po tragicznych wydarzeniach chcemy znać nie tylko listy transportowe i listy układające się w miliony zamordowanych, ale losy każdego z nich. Jak żyli, co robili, jakich mieli przyjaciół, jakie charaktery .Chcemy znać ich historię, nawet jeśli była bardzo krótka, tak jak 6-letniej Lei, by nie postrzegać ich wyłącznie przez pryzmat ostatnich godzin życia. 70-lat to także czas, który musiał upłynąć, by dla Holendrów pytania o losy obywateli ich kraju stały się ważniejsze niż pewnego rodzaju wstyd czy chęć zapomnienia "trudnej" historii. To także czas, gdy ocaleli "mogą", często za namową swoich dzieci, wrócić do miejsc, gdzie zginęli ich najbliżsi. Przeszłość zamknięta w przedmiotach, takich jak zawieszka z Sobiboru, sprawia, że stawiamy nowe pytania o zbrodnie, o losy, o zrozumienie i o pamięć.
A unique archaeological finding – a pendant with a name and a date of birth of a murdered in Sobibor girl from Amsterdam, it moved almost simultaneously many people in Poland and Holland.
It appears that 70 years after these tragic events we would like to know not only the transport lists and lists that show millions of murdered but also the fates of each of them. How they lived, what they did, what friends they had, what their characters were like. We want to know their history, even though it was short, like that of six-year-old Lea, not just look at them taking into account the last hours of their lives. 70 years is also the time which had to fly in order to ask questions about the destiny of the Dutch more important than some kind of shame and eagerness to forget "difficult” history. This is also the time when the saved "could” return to the places where their nearest died. The past enclosed in objects such as the pendant from Sobibor make that we ask new questions about homicide, about the fate, understanding and memory.
