Obserwatorium Radia Planet i Komet
Zobacz NIEBO KOPERNIKA!
Temat - wbrew pozorom - nie jest specjalnie znany i rozpowszechniony. Powszechnie znane są bowiem efekty badań prowadzonych przez naszego uczonego, czyli heliocentryczna budowa Układu Słonecznego. Dla stworzenia swojej teorii Kopernik musiał przeprowadzić szereg obserwacji. W jaki sposób? Jakimi narzędziami? Jakie obiekty śledził największy astronom wszech czasów? Jak wyglądało niebo w czasach Kopernika? Odpowiedzi na te pytania przynosi opowieść Piotra Majewskiego - autora „Radia Planet i Komet” w Polskim Radiu PiK, popularyzatora astronomii, członka Rady Programowej projektu ASTROBAZA-KOPERNIK, Mistrza Mowy Polskiej.
Oficjalnie Mikołaj Kopernik zanotował kilkadziesiąt obserwacji, jednak przeprowadził ich o wiele więcej. Są wśród nich zaćmienia Słońca i Księżyca, zakrycia i koniunkcje planet, a także komety, których nasz uczony śledził przynajmniej kilka; jedną z nich była późniejsza słynna kometa Halleya. Jak mogła wyglądać widziana oczami Kopernika - warto zobaczyć! Przy okazji zobaczymy też obiekt, którego uczony ponoć nigdy nie oglądał. To pierwsza z planet Układu Słonecznego - Merkury.
Jej autor dociera też do źródeł astronomicznej pasji Mikołaja Kopernika. Dotąd jest to właściwie nieznana i niezbadana ścieżka biografii uczonego. Wiemy tylko, że urodził się w Toruniu, tam chodził do szkoły, dalej kształcił się prawdopodobnie w Chełmnie, zaś fakty z życia Kopernika pojawiają się dopiero w okresie studiów w Krakowie i we Włoszech. A co działo się wcześniej...? Piotr Majewski podąża śladem tej zagadki, badając katalog zjawisk na niebie gwiaździstym w końcówce XV wieku i zestawiając je z faktami historycznymi. Wynik tego porównania jest zaskakujący i prowadzi m.in. do zaćmienia Słońca, którego świadkami w Toruniu najpewniej byli: król Polski i wielki mistrz zakonu krzyżackiego, a działo się to na oczach 12-letniego Mikołaja Kopernika.
Terminarz spotkań w Astrobazach:
- 14 kwietnia – Rypin
- 21 kwietnia – Unisław
- 25 kwietnia – Golub-Dobrzyń
- 12 maja – Zławieś Wielka
- 29 maja – Dobrzyń nad Wisłą
- 5 czerwca – Kruszwica
- 16 czerwca – Radziejów (godz. 18:00)
- 25 września – Świecie (godz. 14:00) / Gostycyn (godz. 18:00)
- 4 października – Jabłonowo Pomorskie (godz. 12:00) / Brodnica (godz. 18:00)
- 12 października – Gniewkowo (godz. 17:00)
- 22 listopada – Żnin (godz. 12:00) / Inowrocław (godz. 18:00)
Pożegnanie z kometą...
Na przełomie stycznia i lutego 2023 r. kometa była osiągalna gołym Mgławica M42 okiem, a jej warkocz rozciągał się na kilka stopni kątowych między Małym a Wielkim Wozem. Do połowy lutego ZTF stopniowo słabła do zasięgu lornetkowego, za to trasa obiektu wiodła przez część nieboskłonu usianą jasnymi obiektami: od Kapelli, przez Marsa po
To była Wielka Koniunkcja!

Oczywiście to tylko iluzja wynikająca z perspektywy ziemskiego obserwatora. W rzeczywistości obie planety dzieli odległość setek milionów kilometrów, ale ich ułożenie względem Ziemi sprawiło, że z naszego punktu widzenia wizualny dystans między nimi był niewiele większy od tarczy Księżyca w pełni.
Statystycznie rzecz ujmując, na firmamencie Wenus spotyka Jowisza raz na 13 miesięcy, ale co ok. 3 lata i 3 miesiące ich złączenia są możliwe do zaobserwowania. Aby jednak zobaczyć Wenus bliziutko Jowisza na wieczornym niebie i w miarę wysoko nad horyzontem, trzeba czekać o wiele dłużej. Ostatnio mieliśmy taką okazję latem 2015 roku, a po raz kolejny zdarzy się to w czerwcu 2026 roku.
Wenus i Jowisz to dwa najjaśniejsze (po Księżycu) obiekty nocnego nieba. Nic dziwnego, że ich złączenie przyciągnęło uwagę nie tylko miłośników astronomii. Zaskakująco sprzyjająca pogoda sprawiła zaś, że fotograficzny plon Wielkiej Koniunkcji jest całkiem okazały...
Uwaga, zorza!

Planety wysokich lotów!
Jestem miłośnikiem astronomii (bardzo amatorsko) oraz astronautyki, który stara się regularnie słuchać państwa audycji, czytać Uranię i oglądać Astronarium. Bardzo spodobała mi się audycja z 8 stycznia z wszystkimi „niebiańskimi” atrakcjami roku 2023.
Zawodowo jestem pilotem, z tej racji jest mi dane oglądać niebo z bardziej „uprzywilejowanej” pozycji :) Dlatego ośmieliłem się wysłać państwu zdjęcie które zrobiłem 22 stycznia w trakcie rejsu Warszawa-Londyn. Przedstawia Jowisza, Wenus oraz Saturna. Jakość niestety „telefoniczna” dlatego Saturn jest prawie niewidoczny… Zrobiłem je na wysokości przelotowej (ok 10000m) jeszcze nad Polską, właśnie dzięki Wam :)
Dziękuje za wspaniałe audycje i programy!
Pozdrawiam
Tomasz Janusz
Dane nam było Słońca zaćmienie…
W samo południe z wielu miejsc w Polsce i Europie w kierunku słonecznej tarczy wycelowane zostały lunety, teleskopy, a także obiektywy aparatów.
Łukasz Sujka – Astrofotograf Roku 2020
Merkury, Mars, Uran – pierwsze trofea A.D. 2021
To była Wielka Koniunkcja!
Do największego zbliżenia Jowisza i Saturna doszło wieczorem 21 grudnia. Oba obiekty znalazły się tak blisko siebie, że oglądane gołym okiem niemal zlały się w jeden punkt!
Niedźwiady nie z tej Ziemi!
Zobacz także

Toruńscy licealiści na wystawie o Koperniku. „Inspiruje nas, by robić rzeczy niezwykłe"
2023-09-25, 16:12Wystawa pt. „550. rocznica urodzin Mikołaja Kopernika” otwarta została w poniedziałek w Urzędzie Marszałkowskim w Toruniu. Jako pierwsi ekspozycję zobaczyli uczniowie I LO, któremu patronuje najsłynniejszy polski astronom. Czytaj dalej »

„O matmo!” – wystawa z Centrum Nauki Kopernik przyjechała do Grzywny [zdjęcia, wideo]
2023-09-15, 15:17Gdzie w otaczającym świecie możemy odnaleźć matematykę? W odpowiedzi na to pytanie pomaga uczniom ze Szkoły Podstawowej w podtoruńskiej Grzywnie interaktywna wystawa „O matmo!”. Czytaj dalej »

Dźwięki i rytmy kosmosu w toruńskim Kinie Centrum. Finał projektu „De Revolutionibus”
2023-09-13, 17:11Kosmiczne warsztaty filmowe, koncerty muzyki elektroakustycznej oraz wykłady astronomów - Fundacja Artystyczna Kosmos z Torunia od kwietnia realizuje projekt „De Revolutionibus 2023”. Wydarzenie zmierza do wielkiego finału. Czytaj dalej »

Światowy Kongres Kopernikański zatoczył koło i na finał powraca do Torunia [program]
2023-09-12, 19:30Rozpoczyna się toruńska część Światowego Kongresu Kopernikańskiego. Wydarzenie odbywa się z okazji obchodów 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. Przed uczestnikami sześć sekcji tematycznych i kilka dni obrad. Wezmą w nich… Czytaj dalej »

Badania kopernikańskie prowadzone na całym świecie będą rejestrowane w Polsce
2023-09-12, 18:44Powstanie Międzynarodowe Centrum Badań Kopernikańskich. List intencyjny w sprawie jego powołania podpisali w Toruniu rektorzy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego… Czytaj dalej »

Miejsce spotkań przy kwitnących kwiatach. Uruchomiono Kopernikański Ośrodek Integracji [zdjęcia]
2023-09-12, 15:36Ma integrować studentów, pracowników UMK i mieszkańców. W Toruniu otwarto Kopernikański Ośrodek Integracji. - Ma to być miejsce, w którym można się spotkać i dobrze bawić - wyjaśniała dyrektor ośrodka Małgorzata Błaszcza… Czytaj dalej »

Wystawa z „kopernikańskim rozmachem”. Otwarcie ekspozycji „Misterium Słońca”
2023-09-09, 07:58W Ratuszu Staromiejskim w Toruniu otwarta została wystawa „Misterium Słońca. Kopernik, syn renesansu” . Ekspozycja jest efektem współpracy Muzeum Okręgowego z wieloma znaczącymi instytucjami kultury zarówno z Polski, jak i Włoch… Czytaj dalej »

Dla Mikołaja Kopernika przebudowali całe piętro. Ta wystawa to muzealny kosmos! [zdjęcia]
2023-09-08, 12:36To bez wątpienia najważniejsze wydarzenie organizowane w Toruniu z okazji 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. Na potrzeby wystawy „Misterium Słońca. Kopernik, syn renesansu' przebudowano drugie piętro Ratusza Staromiejskiego. Czytaj dalej »

Wypożyczyli kilkaset eksponatów z Polski i zagranicy. Wyjątkowa wystawa o Koperniku
2023-09-01, 08:40W Ratuszu Staromiejskim w Toruniu trwają ostatnie przygotowania do otwarcia nowej wystawy „Misterium Słońca. Kopernik syn renesansu”. To największe ekspozycyjne przedsięwzięcie realizowane przez Muzeum Okręgowe. Czytaj dalej »

W Dzień Miłośnika Książek marszałek przypomina o Księgodzielni Kopernikańskiej
2023-08-09, 21:00- Obchodzimy dziś Światowy Dzień Miłośnika Książek! To zatem idealna sposobność nie tylko by poświęcić się dobrej lekturze, ale także przypomnieć o Marszałkowskiej Księgodzielni Kopernikańskiej - pisze marszałek Piotr Całbecki… Czytaj dalej »
Czasy Kopernika, epoka renesansu, obfitowała w geniuszy. Ludzi, jak sławny torunianin, którzy zmienili życie przyszłych pokoleń, ale osiągali oszałamiające sukcesy w wielu dziedzinach. Kopernik staje tu w jednym szeregu z Leonardem da Vinci czy Michałem Aniołem.
„Pozycja Kopernika w historii nauki, a jeszcze bardziej w historii cywilizacji jest szczególnie istotna. Można by zaryzykować twierdzenie, że ze względu na historyczną wartość naukowych idei i ich oddziaływanie na społeczeństwo czasy dzielą się na przed i po Koperniku” - uważa ksiądz Robert Janusz, profesor Akademii Ignatianum w Krakowie.

