prof. Grzegorz Górski
2023-11-17
Gościem „Rozmowy dnia” był prof. Grzegorz Górski, rektor Akademii Jagiellońskiej w Toruniu. Rozmawialiśmy między innymi o orędziu Marszałka Sejmu.
Michał Jędryka: Nowy Sejm zebrał się na początku tego tygodnia, wczoraj wieczorem nowy marszałek Sejmu Szymon Hołownia wygłosił orędzie. Zapowiada nową erę w parlamentaryzmie, ale w konkretnych decyzjach na początku tygodnia mamy nadal podsycanie politycznych konfliktów. Jak Pan sądzi, czy rzeczywiście polski parlamentaryzm może być bardziej koncyliacyjny, może być bardziej spokojny, czy będzie nadal pełen konfliktów?
Prof. Grzegorz Górski: Obawiam się, że jesteśmy jednak na ścieżce konfliktowej. Z ubolewaniem to przyjmuję. Być może część Słuchaczy już nie pamięta, ja pamiętam, co działo się w polskim parlamencie pomiędzy 2007 a 2015 rokiem. To były zdecydowanie bardzo złe praktyki, które zawsze sprowadzały się do finalnego stwierdzenia pod adresem ówczesnej opozycji, czyli Prawa i Sprawiedliwości: wygrajcie sobie wybory, to będziecie mogli robić, to, co chcecie – nie było w tym żadnej wyobraźni, że faktycznie można wygrać te wybory i robić to, co robili poprzednicy.
Choć w istocie nawet te, powiedziałbym, budzące kontrowersje praktyki z poprzednich ośmiu lat, które firmowało Prawo i Sprawiedliwość, nie dorównywały temu, co było wyprawiane w Sejmie w latach 2007–2015. Wydawałoby się, że ktoś powinien wyciągnąć z tego wnioski, bo tego typu podejście świadczy o całkowitej niedojrzałości politycznej, niedojrzałości wyrażającej się w tym, że zakłada się, że już na całe życie się tę władzę będzie miało i ktoś inny nie będzie postępował w taki czy inny sposób wobec nas.
Ten brak wyobraźni jest właśnie tym dowodem na całkowity brak wyobraźni politycznej. Z przykrością obserwujemy to dzisiaj; można to określić tylko powtórką z rozrywki.
Co powinno się stać w Polsce, żeby ta sytuacja się zmieniła? Bo którakolwiek ze stron wygrywa, przybiera właśnie tę postawę, o której Pan profesor mówił, czyli próba upokarzania drugiej strony. Co powinno się stać w Polsce, żeby doszło do jakiegoś kompromisu, do wyższej jakości debaty politycznej?
Wydaje się, że ci, którzy decydują o takich czy innych zachowaniach w Sejmie powinni zwracać baczną uwagę na to, jakie na przykład notowania w ocenach opinii publicznej mają Sejm i posłowie. To, tak eufemistycznie rzecz ujmując, nie są dobre notowania, niezależnie od tego, jaka aktualnie jest większość, one od bardzo wielu lat konsekwentnie utrzymują się na bardzo niskim poziomie – niskim w stosunku do innych instytucji, ale także zdecydowanie za niskim, jeśli spojrzymy na to z punktu widzenia wagi, znaczenia tego ciała czy tych ciał parlamentarnych dla funkcjonowania państwa polskiego.
Zawsze wskazuję tez na to, że w kraju, w którym mamy bardzo złe doświadczenia z patologią parlamentaryzmu – bo z jednej strony byliśmy tymi, którzy w znacznej części stworzyli parlamentaryzm europejski – przez blisko 200 lat inni mogli śnić i naśladować rozwiązania, które u nas były, a później to bezmyślnie zniszczyliśmy – to wydawałoby się, że to powinna być jakaś nauka, lekcja, ale nie jest.
[Co powinno się stać] – trudno powiedzieć. Powiedziałem o tej niedojrzałości politycznej i ona sprowadza się do myślenia w kategoriach bardzo krótkoterminowych, bez myślenia w dłuższej perspektywie, a to powoduje w moim przekonaniu tego typu zachowania (...).
