NID: na terenie Bulwaru Filadelfijskiego nie przeprowadzono badań archeologicznych

2023-05-04, 18:00  PAP/Redakcja
Bulwar Filadelfijski/fot. Tomasz Więcławski, PAP

Bulwar Filadelfijski/fot. Tomasz Więcławski, PAP

Zdaniem Narodowego Instytutu Dziedzictwa na Bulwarze Filadelfijskim w Toruniu zabrakło wyprzedzających badań archeologicznych, chociaż istniały wszelkie przesłanki, aby je nakazać. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków zna od miesięcy stanowisko tej instytucji, ale wskazuje na warstwy przemieszane.

Narodowy Instytut Dziedzictwa otrzymał pytania dotyczące modernizacji Bulwaru Filadelfijskiego w Toruniu i prośbą o komentarz do stanowiska w tej sprawie prezentowanego przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków.

– Podtrzymujemy swoje stanowisko, że na terenie przedmiotowej inwestycji istniały wszelkie przesłanki do przeprowadzenia wyprzedzających badań archeologicznych w zakresie, w jakim planowana inwestycja mogła doprowadzić do przekształcenia lub zniszczenia zabytku archeologicznego, a obowiązujące przepisy ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami dawały konserwatorowi narzędzia, aby nakazać ich przeprowadzenie – poinformowała Anna Śmigielska, kierownik zespołu ds. komunikacji medialnej Narodowego Instytutu Dziedzictwa.

W tej sprawie NID wydawał już swoją opinię we wrześniu 2022 roku. Wskazywano w niej, że jednym z błędów modernizacji na Bulwarze Filadelfijskim było zrezygnowanie przed rozpoczęciem inwestycji z wyprzedzających badań archeologicznych. NID wskazywał na to, że teren poznany jest archeologicznie w minimalnym zakresie, a w większości miejsc nie mamy do czynienia z przemieszanymi warstwami, na które powołuje się od początku WUOZ.

– Tylko wyprzedzające inwestycje badania archeologiczne mogły dać odpowiedź na pytanie o charakter odkrytych nawarstwień kulturowych – wskazała Śmigielska.

Projekt inwestycji trafi do konserwatora
Joanna Sosnowska z WUOZ potwierdziła, że znana jest jej opinia Narodowego Instytutu Dziedzictwa z 2022 roku.

– W tej sprawie K-P WKZ złożył już wyjaśnienia Generalnemu Konserwatorowi Zabytków. Należy tu nadmienić, że Narodowy Instytut Dziedzictwa jest, zgodnie ze statutem nadanym mu przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który jest państwową instytucją kultury, a nie urzędem administracji państwowej, jakim jest wojewódzki urząd ochrony zabytków, który musi procedować zgodnie z obowiązującymi przepisami dot. administracji – zaznaczyła różnice Sosnowska.

– Choć w niektórych przypadkach z merytorycznego punktu widzenia nie zgadzamy się z zapisami ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, to nie mamy innego wyjścia i nie nam z nimi dyskutować. Jeszcze raz odsyłam do art. 31 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, dotyczącego trybu i możliwości nakładania na inwestora obowiązku przeprowadzenie niezbędnego zakresu badań archeologicznych – napisała Sosnowska.

Dodała, że do wojewódzkiego konserwatora zabytków trafia już gotowy projekt inwestycji (a właściwie projekt zagospodarowania terenu) i wyłącznie na tej podstawie WKZ może określić zakres niezbędnych badań archeologicznych. Wskazała, że do tego artykułu pismem z 9 września 2017 odniósł się także Generalny Konserwator Zabytków.


– Paradoksalnie rzecz ujmując, wstrzymując roboty budowlane na podstawie art. 32 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami przy reliktach architektury na ul. Bulwar Filadelfijski wojewódzki konserwator zabytków ma większe możliwości określenia terenu do przeprowadzenia badań archeologicznych, aniżeli na podstawie art. 31 – argumentuje Sosnowska.

Oprócz szczątek znaleziono też cegły
Pytana o napotkane na hałdach na bulwarze średniowieczne cegły Sosnowska odpowiedziała, że na hałdzie ziemi można znaleźć nie tylko gotyckie, ale także późniejsze (nowożytne i współczesne) cegły, przemieszane niezależnie od chronologii w tych samych warstwach zasypowych.

– Ponieważ cegły są materiałem masowym (niezależnie od chronologii ich wytworzenia), same w sobie nie są uznawane za zabytek – odpowiedziała przedstawicielka WUOZ.

Zupełnie inną opinię wyrażali m.in. prof. Tomasz Kozłowski, antropolog fizyczny z UMK w Toruniu i znana toruńska archeolog Lidia Grzeszkiewicz-Kotlewska.

– Każdy element przeszłości, nawet jeżeli nie tak efektowny, jak niektóre znaleziska, czy to cegła, czy też kamień fundamentowy, dachówka – powinien być zbierany i zabezpieczany – wskazał prof. Kozłowski.

Także Grzeszkiewicz-Kotlewska wyrażała zdumienie faktem znajdowania na hałdach m.in. elementów zabytkowej ceramiki.

– Badania archeologiczne bezinwazyjne to już standard niemal we wszystkich przypadkach wydawania pozwoleń na badania archeologiczne. Tu ich zabrakło. Konieczne też było wyprzedzenie etapu projektowania badaniami chociaż sondażowymi, żeby określić zasięg klasztoru, relikty zabudowy nowożytnej. Należało sprawdzić ukształtowanie linii brzegowej, a to wystarczyłoby zrobić siatką odwiertów – mówiła w wywiadzie dla PAP Grzeszkiewicz-Kotlewska.

Jak na to odpowiada toruński ratusz?
Urząd Miasta Torunia – tak jak i WUOZ – także powołuje się w odpowiedzi dla PAP na argument o przemieszanych warstwach.

– Wszystko, co jest znajdowane na bulwarze, pochodzi z warstw przemieszanych, dlatego nie jest – zdaniem archeologów – traktowane jako zabytek. Cegła gotycka ma wartość archeologiczną tylko wtedy, gdy jest z niej coś pobudowane, natomiast cegła jako masowy materiał budowlany zabytkiem nie jest – wskazuje rzecznik prasowa magistratu Malwina Jeżewska.

Niedługo mają się rozpocząć badania archeologiczne przy reliktach budynków najprawdopodobniej związanych z zespołem kościoła św. Ducha i klasztoru benedyktynek. Prace w tej części Bulwaru wstrzymano po odkryciu zachowanych fundamentów. Miasto wyłoniło w przetargu wykonawcę badań archeologicznych. Z ofert opiewających na kwotę 188 tysięcy złotych i 876 tys. tys. wybrano ofertę tańszą. Firma wyłoniona w przetargu ma złożyć niebawem program badań.

Bez niego prace nie mogą się rozpocząć. W czwartek wojewódzki konserwator zabytków Sambor Gawiński potwierdził, że z uwagi na wielkie emocje związane z tym przetargiem, jak również duże różnice w cenie badań wskazywanej przez oferentów, po otrzymaniu programu będzie posiłkował się opinią w tej sprawie niezależnego eksperta. Tylko WUOZ może zaakceptować program badań i pozwolić na rozpoczęcie badań.

Joanna Sosnowska z WUOZ podczas wizyty dziennikarzy na terenie Bulwaru Filadelfijskiego wskazywała niedawno, że "nikt nie spodziewał się murów kompleksu św. Ducha w tym miejscu". Także ten obszar Bulwaru nie został poddany wyprzedzającym badaniom archeologicznym.

Region

Kampania wyborcza w Inowrocławiu zawędrowała do sądu. Poszło o skwer Praw Kobiet

Kampania wyborcza w Inowrocławiu zawędrowała do sądu. Poszło o skwer Praw Kobiet

2024-03-28, 21:00
Kandydat na prezydenta rozlicza swojego rywala. Konferencje wyborcze w regionie

Kandydat na prezydenta rozlicza swojego rywala. Konferencje wyborcze w regionie

2024-03-28, 20:12
Kryształowy Detektor dla Iwony Muszytowskiej-Rzeszotek. Nagroda Rady Programowej PR PiK

Kryształowy Detektor dla Iwony Muszytowskiej-Rzeszotek. Nagroda Rady Programowej PR PiK

2024-03-28, 19:33
Ci, co spojrzeli w Jego oczy. Rekolekcje w Wielkim Tygodniu w Polskim Radiu PiK [części 1-4]

Ci, co spojrzeli w Jego oczy. Rekolekcje w Wielkim Tygodniu w Polskim Radiu PiK [części 1-4]

2024-03-28, 18:47
To był rekordowy bal Marszałek Całbecki: Osiągnęliśmy niesamowity efekt finansowy

To był rekordowy bal! Marszałek Całbecki: Osiągnęliśmy niesamowity efekt finansowy

2024-03-28, 18:17
Debata wyborcza z kandydatami na prezydenta Włocławka. Słuchaj w Polskim Radiu PiK

Debata wyborcza z kandydatami na prezydenta Włocławka. Słuchaj w Polskim Radiu PiK!

2024-03-28, 17:20
Konfesjonał otwarty przez całą noc. Spowiedź ostatniej szansy dla zabieganych

Konfesjonał otwarty przez całą noc. Spowiedź ostatniej szansy dla zabieganych

2024-03-28, 15:11
Polacy dali się złapać na obietnice - uważają politycy PiS z Bydgoszczy. Chodzi o podwyżki

Polacy dali się złapać na obietnice - uważają politycy PiS z Bydgoszczy. Chodzi o podwyżki

2024-03-28, 14:20
Są ważni, potrzebni i oczekiwani Podopieczni PCK zasiedli do wielkanocnego stołu [zdjęcia]

Są ważni, potrzebni i oczekiwani! Podopieczni PCK zasiedli do wielkanocnego stołu [zdjęcia]

2024-03-28, 13:19
Jedyna taka msza w roku. Odnowienie przyrzeczeń kapłańskich w bydgoskiej katedrze

Jedyna taka msza w roku. Odnowienie przyrzeczeń kapłańskich w bydgoskiej katedrze

2024-03-28, 12:28
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę