250. rocznica urodzin wybitnego językoznawcy Samuela Bogumiła Lindego
Pomnik Samuela Bogumiła Lindego w Toruniu./fot. Katarzyna Prętkowska
Linde, to obok Mikołaja Kopernika jedna z najznakomitszych postaci w historii Torunia. Pod pomnikiem naukowca przy Książnicy Kopernikańskiej złożono kwiaty, ale na tym obchody rocznicowe się nie kończą.
- Samuel Bogumił Linde stworzył monumentalny, pierwszy słownik języka polskiego - przypominał prof. Radosław Sioma z Instytutu Literaturoznawstwa UMK, członek kapituły Nagrody im. Lindego.
- To jest sześciotomowy słownik, dość duży, jak na ówczesne czasy. Około 60 tys. haseł, w przeważającej mierze czerpanych z polszczyzny potocznej. Powstał z uwzględnieniem najnowszych trendów językoznawczych. To jest taka solidna, z jednej strony, szczegółowa, benedyktyńska, a z drugie strony nowoczesna praca słownikowa, która późnej będzie wzorem dla podobnych słowników tego typu języków słowiańskich - mówi prof. Sioma.
- Samuel Bogumił Linde - człowiek, który urodził się w naszym mieście. Tutaj rozpoczął swoją obecność w najważniejszym dla niego czasie życia, czyli w twórczości. Dlatego wspominamy rocznicę jego urodzin, pamiętamy o nim co roku, ponieważ jest patronem literackiej nagrody dwóch miast partnerskich: niemieckiej Getyngi i polskiego Torunia - mówi Michał Zaleski, prezydent Torunia.
Z okazji 250. rocznicy urodzin językoznawcy, dwukrotnie: 15 i 22 maja, odbędzie się Historyczny Rajd Rowerowy śladami S. B. Lindego organizowany przez Stowarzyszenie Go Sport. W maju i czerwcu Galeria Rusz na swoich bilbordach oraz w pojazdach komunikacji miejskiej przygotuje akcję plastyczną pod hasłem „Słownik Lindego wg Galerii Rusz”.
Samuel Bogumił Linde: ROCZNICA
Samuel Bogumił Linde, syn imigranta ze Szwecji Jana Jacobsena Lindego, urodził się w Toruniu w 1771 roku, w nieistniejącej już dziś kamienicy na Małych Garbarach. Był najmłodszym synem Jana Jacobsena Lindego, imigranta ze Szwecji, ślusarskiego majstra i rajcy miejskiego. W naszym mieście kształcił się w Szkole Nowomiejskiej oraz w protestanckim Gimnazjum Akademickim. Następnie studiował teologię i filologię w Lipsku. Dziełem jego życia jest 6-tomowy Słownik języka polskiego - pierwszy jednojęzyczny słownik polszczyzny. Zawierał on 60 tys. haseł. Praca nad nim trwała 10 lat, a wydawano go w latach 1807–1814. Jak podają źródła, wysiłek ten odbywał się „tak kosztem jak osobistym trudem" (Joanna Olkiewicz Od A do Z, czyli o encyklopediach i encyklopedystach). Warto zwrócić uwagę, że Linde wyprzedził samych braci Grimm, którzy swój renomowany słownik języka niemieckiego zaczęli wydawać dopiero w 1854 roku. Dzieło Lindego miało kilka wznowień i odegrało ważną rolę kulturotwórczą w pozostającej pod zaborami XIX-wiecznej Polsce.
Co ważne, Samuel Bogumił Linde nie ograniczał się wyłącznie do działalności o charakterze naukowym. Brał także czynny udział w życiu politycznym. Leżały mu na sercu również kwestie związane z nauczaniem. Był m.in. członkiem Izby Edukacyjnej, zajmującej się sprawami oświaty Księstwa Warszawskiego, a także jednym z organizatorów i pierwszych wykładowców Uniwersytetu Warszawskiego. Zmarł w 1847 r.
![Zmieni się budynek główny, dom ogrodnika i szklarnia. Trwa remont pałacu w Nawrze [zdjęcia]](public/info/2025/thumb_480_0/2025-05-09_174679132810.jpg)
