Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy
Rzeźba terenu obszarów Parku ukształtowana została przez lodowiec ostatniego zlodowacenia, który tu osiągnął swój punkt zwrotny, dzięki można obserwować tak zróżnicowane formy geomorfologiczne charakterystyczne dla krajobrazu młodoglacjalnego: od kemów, drumlinów i ozów przez pagórki i wzgórza morenowe, wysoczyzny morenowe, rynny subglacjalne i zagłębienia wytopiskowe, aż po zajmujące południową cześć Parku równiny sandrowe. Te formy na przemian wklęsłe i wypukłe – nadają krajobrazowi charakter miejscami zbliżony do podgórskiego.
Dwie rzeki Brynica i Górzanka przecinające obszar Parku z południa na północ zasilane są wodami z licznych źródlisk. Stosunkowo nieliczne jeziora zachwycają swym naturalnym pięknem wynikającym z położenia w głębokich dolinach lub wśród mieszanych lasów.
Administracją lasów na terenie Parku zajmują się trzy nadleśnictwa: Brodnica, Lidzbark i Skrwilno.
Poprzecinane niewielkimi enklawami łąk i pól oraz dolinami rzecznymi lasy zachowały zbliżony do naturalnego charakter pod względem składu drzewostanów i runa leśnego.
W północnej części Parku, gdzie wysoczyznę morenową pokrywają żyzne gleby brunatnoziemne rosną lasy liściaste - grądy i mieszane, natomiast na południu, gdzie piaszczysty sandr dostarcza mniej składników pokarmowych przeważają bory sosnowe. W zagłębieniach terenu i dolinach rzecznych wykształciły się gleby bagienne i pobagienne z charakterystyczną dla nich formacją lasów: olsami i łęgami.
Dla zachowania do celów naukowo-badawczych gleb leśnych o mało zmienionym przez człowieka charakterze utworzono na terenie obrębu Ruda w Nadleśnictwie Brodnica wzorcową powierzchnię glebową, której zadaniem jest ochrona tych gleb przed zmianami powodowanymi działalnością człowieka.
Przyrodę Parku cechuje wielka różnorodność: ponad 950 gatunków roślin naczyniowych, wśród nich wiele objętych ochrona gatunkową, zagrożonych wyginięciem jak np. rosiczka okrągłolistna, pluskwica europejska, wawrzynek wilczełyko, lilia złotogłów, podejźrzon rutolistny, widłaki, storczyki, konietlica syberyjska i wiele innych. Prowadzone na terenie parku badania stwierdziły dużą różnorodność mchów oraz porostów, wśród których stwierdzono rzadko występującą – będącą „certyfikatem czystości powietrza” – brodaczkę pospolitą.
Wśród spotkanych na terenie Parku roślin dwa gatunki rzadko spotykane w naszym regionie występują tutaj szczególnie obficie stanowiąc swego rodzaju „wizytówkę” Parku - są to czosnek niedźwiedzi i kłoć wiechowata.
Rozmaitość występujących siedlisk sprzyja rozwojowi grzybów, w tym również owocnikowych, które każdej jesieni stanowią ulubione trofea turystów-grzybiarzy.
Równie bogata jest fauna Parku. Licznie występują tu łosie, jelenie, sarny, dziki, bobry, wydry a spośród ptaków: bielik, orlik krzykliwy, bocian czarny, bąk, derkacz, kania czarna i ruda, żuraw, błotniak stawowy, łąkowy i zbożowy i wiele innych. Przez teren Parku przebiega zachodnia granica obszaru występowania orzechówki i jarząbka. W sumie w Parku stwierdzono występowanie ponad 250 gatunków kręgowców.
Różnorodność siedlisk i gatunków występujących na terenie Parku chroniona jest również innymi formami ochrony przyrody. Utworzono 7 rezerwatów przyrody: „Jar Brynicy", „Szumny Zdrój", „Klonowo”, „Ostrowy nad Brynicą”, „Czarny Bryńsk”, „Mszar Płociczno” i „Jar Brynicy II" oraz 2 specjalne obszary ochrony siedlisk Natura 2000: "Ostoja Lidzbarska", "Mszar Płociczno"
Wiele drzew uznano za pomniki przyrody. Najbardziej znany jest "Dąb Rzeczypospolitej", szacowany na około 500 lat, o obwodzie 641cm i wysokości 35m.
Niezaprzeczalny walor Parku stanowi zabytkowa zabudowa Górzno, zabytki regionalnego budownictwa, średniowieczne grodziska oraz porozrzucane wśród lasów i wsi przydrożne kapliczki i krzyże.
Oprócz ochrony dziedzictwa przyrodniczego do priorytetów działalności Parku należy edukacja ekologiczna. Sieć ścieżek przyrodniczo-dydaktycznych oraz profesjonalne opracowania metodyczne w połączeniu z fachową kadrą pracowników i współpracowników Parku, a także zaplecze w postaci dobrze wyposażonej sali edukacyjnej w siedzibie Parku, pozwala na prowadzenie interesujących lekcji przyrody przez cały rok.
Strona parku: www.parki.kujawsko-pomorskie.pl/glpk
Polskie Radio PiK - Nasze Kujawsko-Pomorskie - Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy odc.1 (charaktyrystyka)
Polskie Radio PiK - Nasze Kujawsko-Pomorskie - Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy odc.2 (flora)
Polskie Radio PiK - Nasze Kujawsko-Pomorskie - Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy odc.3 (nordic walking)
Polskie Radio PiK - Nasze Kujawsko-Pomorskie - Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy odc.4 (rezerwaty)
Polskie Radio PiK - Nasze Kujawsko-Pomorskie - Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy odc.5 (szlaki piesze)
Polskie Radio PiK - Nasze Kujawsko-Pomorskie - Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy odc.6 (ścieżki przyrodniczo-dydaktyczne)
Polskie Radio PiK - Nasze Kujawsko-Pomorskie - Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy odc.7 (ścieżki rowerowe)
Polskie Radio PiK - Nasze Kujawsko-Pomorskie - Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy odc.8 (Ośrodek Eko-Czar)
Polskie Radio PiK - Nasze Kujawsko-Pomorskie - Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy odc.9 (flora)
Polskie Radio PiK - Nasze Kujawsko-Pomorskie - Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy odc.10 (jeziora)
Polskie Radio PiK - Nasze Kujawsko-Pomorskie - Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy odc.11 (Skrwilno)
Polskie Radio PiK - Nasze Kujawsko-Pomorskie - Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy odc.12 (Górzno i okolice)
Polskie Radio PiK - Nasze Kujawsko-Pomorskie - Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy odc.13 (Górzno na sportowo)
Polskie Radio PiK - Nasze Kujawsko-Pomorskie - Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy odc.14 (powiat rypiński)
