Bohaterowie, cz.25

2020-06-19
Honorata Modrzyńska. Fot. ze zbiorów Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej

Honorata Modrzyńska. Fot. ze zbiorów Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej

W kolejnej odsłonie cyklu „Bohaterowie” prezentujemy postać Honoraty Modrzyńskiej. Dwukrotnie była o krok od śmierci. Raz uratowały ją mama i siostra. Za drugim razem przypadkowy kolejarz. Angażowała się w najtrudniejsze konspiracyjne operacje. Kilka razy uczestniczyła w akcji likwidacji zdrajców współpracujących z Niemcami.

Honorata Modrzyńska urodziła się 21 lipca 1921 roku w Działdowie, jako córka Damazego i Anieli z domu Rogozińskiej jako ich trzecie dziecko. Jej ojciec, rzemieślnik, utrzymywał rodzinę z handlu (posiadał sklep rzemieślniczy) i prowadzenia karczmy. Rodzice Honoraty początkowo mieszkali w okolicach Ostródy, później zamieszkali w Srebrnikach w pobliżu Kowalewa Pomorskiego. Aniela i Damazy Modrzyńscy byli wielkimi patriotami i w takim duchu wychowali siedmioro swoich dzieci. Mając na uwadze wykształcenie i przyszłość syna i córek w 1932 roku przenieśli się na stałe do Torunia. Nestor rodu zadbał by w domu centralne miejsce zajmował fortepian, rzadko spotykany w kupieckich rodzinach.

Honorata już w szkole podstawowej należała do harcerstwa. W Toruniu uczyła się w Gimnazjum Żeńskim im. Królowej Jadwigi. W 1937 roku zdała maturę i podjęła dwuletnie studia zawodowe w Warszawie. Tam też zastał ją wybuch II wojny światowej. Do Torunia dotarła w październiku 1939 roku. Została wprowadzona przez Pawła Piątkowskiego do komórki organizującej komendę pomorską Komendy Obrońców Polski (KOP), organizacji konspiracyjnej o zasięgu ogólnopolskim. Honorata została przydzielona do wywiadu, zbierała m.in. materiały o niemieckich zbrodniach dokonanych na początku okupacji w Bydgoszczy i w jej okolicach. Dzięki informacjom otrzymywanym z sekretariatu przywódcy Selbstschutzu w Toruniu osobiście i przez podległych sobie konspiratorów informowała o mających nastąpić aresztowaniach i wysiedleniach. Była też kurierką, utrzymywała łączność wywiadu Okręgu Pomorskiego KOP z Warszawą i organizowała punkty przejścia na teren Generalnego Gubernatorstwa. Przywoziła konspiracyjną gazetkę KOP „Polska żyje” i pieniądze oraz „cegiełki” KOP rozprowadzane wśród mieszkańców Pomorza.

Po pierwszych aresztowaniach na początku marca 1940 roku Honorata Modrzyńska znalazła schronienie w Bydgoszczy u siostry Eugenii. Po nawiązaniu łączności z bydgoską piątką KOP Honorata wyjechała do Warszawy. Z powodu aresztowań z końcem 1940 roku, po utracie kontaktu z Pomorzem, kontynuowała działalność w Warszawie w wywiadzie i kontrwywiadzie KOP. Dzięki dobrej znajomości języka niemieckiego pracowała w różnych firmach i instytucjach niemieckich, np. wojskowym urzędzie sanitarno-medycznym. Notowała nazwiska Polaków, otrzymujących karty żywnościowe przysługujące Niemcom, a więc współpracujących z okupantem. Rejestrowała straty ponoszone przez Niemców na froncie wschodnim. Po rozłamie w KOP znalazła się w strukturach Polskiej Armii Ludowej.

Honoratę Modrzyńską wciągano do coraz niebezpieczniejszych zadań. Trzykrotnie uczestniczyła w wyrokach na zdrajcach. Zgrabna i urodziwa umawiała się ze skazanymi na randki w miejscach, gdzie oczekiwała już grupa egzekucyjna. W czwartym wypadku, gdzie skazanym miał być Zieliński z Torunia, czapnik, nie wytrzymała nerwowo i wycofała się z działalności konspiracyjnej. Zaczęła chorować, a chorobę tę pogłębił udział w powstaniu warszawskim.

Po powstaniu Horarata Modrzyńska wyjechała do Bydgoszczy, a w styczniu 1945 roku powróciła do Torunia. Wyszła za mąż za Witolda Lendziona. Nie pracowała zawodowo z powodu choroby. Miejscem zamieszkania był Szczecin i tam zmarła 13 października 1973 roku.

Opowieść o Honoracie Modrzyńskiej powstał dzięki Annie Rojewskiej, dokumentalistce i autorce kwerend archiwalnych z Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej w Toruniu. Nadzór naukowy nad cyklem „Bohaterowie” sprawuje dr Katarzyna Minczykowska-Targowska. Opowieść radiową o bohaterce tego odcinka przygotował Michał Słobodzian.

Na podstawie opowieści o Honoracie Modrzyńskiej, w audycji „Ziarna losu” z 5 lipca br. zabrzmiał reportaż Adriany Andrzejewskiej-Kuras, pt. „Honka”.

Polskie Radio PiK - 20 czerwca 2020 - Bohaterowie, cz.25
Polskie Radio PiK - Ziarna losu z 5 lipca 2020

Zobacz także

Bohaterowie, cz.52

Bohaterowie, cz.52

Bohaterowie, cz.51

Bohaterowie, cz.51

Bohaterowie, cz.50

Bohaterowie, cz.50

Bohaterowie, cz.49

Bohaterowie, cz.49

Bohaterowie, cz. 48

Bohaterowie, cz. 48

Bohaterowie, cz.47

Bohaterowie, cz.47

Bohaterowie, cz.46

Bohaterowie, cz.46

Bohaterowie, cz.45

Bohaterowie, cz.45

Bohaterowie, cz.44

Bohaterowie, cz.44

Bohaterowie, cz.43

Bohaterowie, cz.43

Walczyli kiedy wielu straciło nadzieję. Na pierwszej linii ognia i w podziemiu. Przelewali krew. Ryzykowali. Ginęli. Wojna na zawsze zmieniła ich życie.

Przez cały rok razem z Fundację Generał Elżbiety Zawackiej w Toruniu prezentować będziemy Słuchaczom bohaterów walki o wolność w czasie II Wojny Światowej. Żołnierzy frontowych, konspiratorów, cichociemnych. Postaci związane z Pomorzem, ale działające w wielu miejscach okupowanej Europy. Dla wielu z nich wojna nie skończyła się w 1945 roku. Nowa władza niszczyła bohaterów.

Tajne operacje, ryzykowne szarże, tragiczne konflikty i decyzje. To wszystko w audycjach i reportażach na antenie Polskiego Radia PiK.

Zadanie „Bohaterowie” realizowane jest przez Fundację Generał Elżbiety Zawackiej oraz Polskie Radio PiK i finansowane w ramach umowy 796/P-DUN/2019 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę”.
Pomysł i nadzór naukowy nad przedsięwzięciem:
  • dr Katarzyna Minczykowska.
dr Katarzyna Minczykowska, fot. Jacek Smarz

dr Katarzyna Minczykowska, fot. Jacek Smarz

Autorzy kwerend archiwalnych i tekstów biograficznych:
  • Maria Ciesielska,
  • dr Ewa Gawrońska
  • Natalia Łata,
  • Agnieszka Łuczywek-Warszewska,
  • Anna Mikulska,
  • dr Katarzyna Minczykowska,
  • Barbara Rojek,
  • Anna Rojewska,
  • Elżbieta Skerska.

„Bohaterowie” - do wysłuchania kolejnych odcinków zapraszają: Żaneta Walentyn, Adriana Andrzejewska-Kuras i Michał Słobodzian.
Żaneta Walentyn

Żaneta Walentyn

Michał Słobodzian

Michał Słobodzian

Adriana Andrzejewska-Kuras

Adriana Andrzejewska-Kuras

Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę