Wojciech Polak
2022-03-01
W Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” naszym gościem był historyk, szef Kolegium IPN, prof. Wojciech Polak. Rozmawialiśmy o tamtej historycznej walce, a także o tym, jak dzisiejsza wojna na Ukrainie ma się do tamtych zmagań sprzed dziesięcioleci.
Michał Jędryka: Narodowy Dzień Żołnierzy Wyklętych przebiega trochę w cieniu wojny na Ukrainie. W lutym była rocznica śmierci Łupaszki i nie wszyscy w polskim Sejmie chcieli uczcić jego pamięć. W rosyjskim dzienniku Izwiestia z satysfakcją o tym pisał Aleksiej Kotov, że Łupaszka to bandyta na którego Trybunał PRL wydał słuszny wyrok śmierci. Czy sądzi pan, że dziś po wybuchu wojny byłaby jednak zgoda w Sejmie?
Wojciech Polak: Tego nie wiem. Niektórzy politycy związani z Lewicą myślą jeszcze w kategoriach PRL-owskich. Widać, że ta propaganda PRL ciągle na nich oddziałuje. Czasami mówimy o tym, że żołnierze wyklęci byli skazani na zapomnienie, że nic o nich nie mówiono, nie pisano w PRL, a to jest prawda częściowa. Trochę jednak mówiono i trochę jednak pisano, także w środkach masowego przekazu. Występowali tam jako bandyci, zbrodniarze, ci, których trzeba zetrzeć z powierzchni ziemi. Na filmach, w sztukach teatralnych, pokazywano jako bohaterów UB-eków, żołnierzy KBW, którzy z nimi walczyli. Tego rodzaju przekonanie jeszcze w kręgach lewicowych pokutuje, że to byli bandyci, że działali z niskich pobudek. Trudno mi powiedzieć, czy obecne wypadki spowodują zwrot w myśleniu. Mówiłem o zwrocie w myśleniu, ale czasami wydaje mi się, że to jest brak myślenia. Kiedyś w oficjalnym gremium wypowiadając się na temat Rosji użyłem sformułowania, że Putin i Miedwiediew to straszliwi zbrodniarze, na co kilka osób parsknęło śmiechem, sugerując, ze jestem niespełna rozumu. Mam nadzieję, że ten brak myślenia ustąpi, i że to co się dzieje na Ukrainie, niektórym ludziom trochę oleju do głowy wleje (...).
