Archeolodzy z UMK zbadali dno jeziora Lednica. A tam skarb na skarbie!

2020-08-10, 20:30  Redakcja/umk.pl
Eksploracja wczesnośredniowiecznego miecza./ fot. Filip Nalaskowski

Eksploracja wczesnośredniowiecznego miecza./ fot. Filip Nalaskowski

Archeolog przygotowujący się do wykonania fotogrametrii działki badawczej./ fot. Mateusz Popek

Archeolog przygotowujący się do wykonania fotogrametrii działki badawczej./ fot. Mateusz Popek

Archeolog wydobywający grot włóczni./fot. Marcin Trzciński

Archeolog wydobywający grot włóczni./fot. Marcin Trzciński

Militaria z X wieku, fragmenty ceramiki i kości zwierzęcych, a także pozostałości umocnień brzegowych z czasów panowania Mieszka I – to tylko część znalezisk, które przyniosły tegoroczne badania archeologów z UMK w okolicach Ostrowa Lednickiego.

To już kolejny sezon badań prowadzonych w tym miejscu przez naukowców z Centrum Archeologii Podwodnej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu pod kierownictwem dr. hab. Andrzeja Pydyna, prof. UMK i mgr. Mateusza Popka, w ścisłej współpracy z Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy.

Tegoroczny sezon badawczy dostarczył wielu cennych zabytków, zwłaszcza militariów. Część z nich można datować na X wiek, czyli czasy funkcjonowania starszego z mostów. Wśród najcenniejszych należy wymienić miecz jednoręczny pochodzący z X wieku. Pierwsze analizy sugerują, że na mieczu znajduje się inkrustowany krzyż. Podobnie datować można również dwa topory, z których jeden jest bogato zdobiony. Jeszcze nie wiadomo, czym był inkrustowany - na to pytanie odpowiedź przyniosą specjalistyczne analizy.

Odnalezione przez archeologów bełty do kuszy i groty strzał, datowane na XIII-XIV wiek, należy natomiast powiązać z drugą przeprawą mostową i funkcjonującym na Ledniczce gródkiem stożkowatym, który był siedzibą rycerską, a może również siedzibą kasztelana. Z tego samego okresu pochodzi także topór ze świetnie zachowanym drzewcem oraz głowica miecza z brązu. Taka ilość uzbrojenia, a zwłaszcza groty strzał i bełtów, może sugerować, że na moście odbyła się niejedna potyczka.

Wszystkie zabytki oraz same relikty mostów dokumentowane są w technologii 3D. Dlatego też każdy będzie mógł obejrzeć te przedmioty i pozostałości mostów na platformie Sketchfab.

W sezonie badawczym 2020 otworzono również podwodny wykop archeologiczny w bezpośrednim sąsiedztwie linii brzegowej w niedużej odległości od palatium. Odnaleziono w nim znaczną ilość fragmentów naczyń ceramicznych oraz kości zwierzęcych. Najcenniejsze wydają się jednaj pozostałości umocnień brzegowych, zbudowanych najprawdopodobniej z solidnych belek dębowych. Chronologię jednej z nich udało się już określić metodą dendrochronologiczną. Drzewo do jej produkcji zostało ścięte w 980 roku, czyli w trakcie panowania Mieszka I.

Badania podwodne oraz współpraca Centrum Archeologii Podwodnej z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy planowane są na kolejne sezony badawcze.

Pierwsze podwodne odkrycia na jeziorze Lednica miały miejsce w latach 50. XX wieku, jednak systematyczne podwodne badania archeologiczne rozpoczęto na początku lat 80. i trwają one do dziś. Prawie 40 lat współpracy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy zaowocowało spektakularnymi znaleziskami. Przebadano fragmenty mostów prowadzących na Ostrów Lednicki datowanych na czas Mieszka I i Bolesława Chrobrego, odnaleziono kilka łodzi jednopiennych oraz zgromadzono najliczniejszą kolekcję uzbrojenia wczesnośredniowiecznego w Europie Środkowej. Wszystko to było możliwe dzięki badaniom podwodnym.

Od 2017 r. większość prac koncentruje się w rejonie nowo odnalezionych przepraw mostowych, prowadzących z wyspy Ledniczka na zachodni brzeg jeziora. Funkcjonowały tu dwa mosty, pierwszy w X wieku, a drugi na przełomie XIII i XIV wieku. Chronologię tą potwierdzają zarówno odnajdywane zabytki archeologiczne, jak i datowania metodami dendrochronologiczną i radiowęglową.

Szczególnie interesująca jest najnowsza data dendrochronologiczna, pochodząca z bardzo dobrze zachowanego pala, która pozwoliła prof. Tomaszowi Ważnemu z UMK określić datę ścięcia drzewa wykorzystanego do budowy mostu na jesień 913 lub zimę 913/914 roku. Chronologia ta sugeruje, że może to być jedna z najstarszych przepraw mostowych Słowian, znanych z terenu ziem polskich. Jednocześnie odkrycie to podkreśla wyjątkowość kompleksu osadniczego rozwijającego się w rejonie Ostrowa Lednickiego we wczesnych okresach formowania się państwa pierwszych Piastów. Należy przypuszczać, że Ostrów Lednicki był jednym z najważniejszych grodów nie tylko za czasów Mieszka I i Bolesława Chrobrego, ale już za panowania ich ojca i dziada.

źr. umk.pl

Więcej zdjęć: Archeolodzy UMK w okolicy Ostrowa Lednickiego

Kultura

Dwie strony sztuki Muzeum Okręgowe przedstawiło niecodzienny obraz Leona Wyczółkowskiego

Dwie strony… sztuki? Muzeum Okręgowe przedstawiło niecodzienny obraz Leona Wyczółkowskiego

2024-03-28, 06:49
Nagrody i wspólne marzenia ludzi sztuki. Święto teatru w Bydgoszczy i w Toruniu

Nagrody i wspólne marzenia ludzi sztuki. Święto teatru w Bydgoszczy i w Toruniu

2024-03-27, 19:57
Zachwycają kolorem i formą. Obrazy Barbary Steyer w Ratuszu Staromiejskim [zdjęcia]

Zachwycają kolorem i formą. Obrazy Barbary Steyer w Ratuszu Staromiejskim [zdjęcia]

2024-03-27, 10:37
Będą zmiany w Muzeum Okręgowym w Bydgoszczy. Miasto ogłosiło konkurs na dyrektora

Będą zmiany w Muzeum Okręgowym w Bydgoszczy. Miasto ogłosiło konkurs na dyrektora

2024-03-26, 10:46
Ernesta Brylla pożegnali bliscy, przedstawiciele władz i miłośnicy jego twórczości

Ernesta Brylla pożegnali bliscy, przedstawiciele władz i miłośnicy jego twórczości

2024-03-25, 18:32
Kto dostanie medal za ochronę zabytków w regionie Konkurs Dziedzictwo wieków

Kto dostanie medal za ochronę zabytków w regionie? Konkurs „Dziedzictwo wieków”

2024-03-25, 08:40
Tworzyli barwną społeczność Fordonu. Wystawa, która powraca do przeszłości

Tworzyli barwną społeczność Fordonu. Wystawa, która powraca do przeszłości

2024-03-24, 15:39
Największe przeboje Metalliki w symfonicznych aranżacjach zabrzmią w Bydgoszczy

Największe przeboje Metalliki w symfonicznych aranżacjach zabrzmią w Bydgoszczy

2024-03-24, 11:08
W każdym z nas jest świr. Statuetki i występy podczas Międzynarodowego Dnia Teatru w Grudziądzu

„W każdym z nas jest świr”. Statuetki i występy podczas Międzynarodowego Dnia Teatru w Grudziądzu

2024-03-24, 10:20
Ten pan i pani są na siebie skazani. Udręka życia w Teatrze im. Horzycy [wideo, zdjęcia]

„Ten pan i pani są na siebie skazani". „Udręka życia" w Teatrze im. Horzycy [wideo, zdjęcia]

2024-03-23, 10:32
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę