Czerwony gigant pokryty wielkimi bąblami

2018-01-08
π1 Gruis © ESO

π1 Gruis © ESO

Astronomowie z Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) odkryli niezwykłe "bąble" na powierzchni gwiazdy w stadium czerwonego olbrzyma oznaczonej jako π1 Gruis.

Uczeni użyli teleskopu VLT w Obserwatorium Paranal, za pomocą którego po raz pierwszy ujrzeli granulacje na powierzchni gwiazdy innej niż Słońce – starzejącego się czerwonego olbrzyma π1 Gruis.
Zdjęcie z instrumentu PIONIER ukazuje komórki konwekcyjne tworzące powierzchnię tej gigantycznej gwiazdy o średnicy 350 razy większej od Słońca. Każda komórka pokrywa obszar o długości około 120 milionów kilometrów. Takich komórek na powierzchni π1 Gruis jest zaledwie kilka. Dla porównania – na Słońcu statystycznie występuje ok. 2 milionów granul o przeciętnej wielkości 1500 km. Gigantyczna różnica pomiędzy tymi dwiema gwiazdami może być częściowo wyjaśniona przez różną siłę grawitacji na ich powierzchniach. π1 Gruis ma masę około 1,5 raza większą niż masa Słońca, ale jest dużo większa, co w efekcie daje znacznie mniejszą grawitację powierzchniową i tylko kilka ekstremalnie wielkich granul.
Pi Gruis © ESO

Pi Gruis © ESO

Gdy π1 Gruis wyczerpała wodór do spalania, ukończyła pierwszą fazę syntezy jądrowej (zamiana wodoru w hel). Skurczyła się, co spowodowało, że jej temperatura wzrosła do ponad 100 milionów stopni. Rozpoczęła się fuzja helu w cięższe pierwiastki, takie jak węgiel i tlen. Gorące jądro odrzuciło następnie zewnętrzne warstwy, powodując że gwiazda napęczniała - setki razy przewyższając swój pierwotny rozmiar. Obecnie obserwujemy ją jako zmiennego czerwonego olbrzyma. Do tej pory powierzchnia żadnej z tego rodzaju gwiazd nie była nigdy szczegółowo sfotografowana.
Pi Gruis © Piotr Majewski

Pi Gruis © Piotr Majewski

Znajdująca się o 530 lat świetlnych od Ziemi w gwiazdozbiorze Żurawia (łac. Grus) gwiazda π1 Gruis jest niewidoczna z Polski, ale z południa Europy można ją dostrzec przez lornetkę na przełomie lata i jesieni.

Zobacz także

ASTROFESTIWAL 2023

ASTROFESTIWAL 2023

Czy to meteoryt

Czy to meteoryt?

Heavy metal na kometach

Heavy metal na kometach!

2019-02-19 radio-teleskop promo
Autorską galerię astrofotografii, multimedialne opowieści o niebie gwiaździstym i bogato ilustrowany kalendarz astronomiczny znajdziesz pod adresem: www.radio-teleskop.pl . Zaprasza Piotr Majewski.

Zapraszają: Piotr Majewski i Jerzy Rafalski

Zapraszają: Piotr Majewski i Jerzy Rafalski

ASTROKALENDARZ - Marzec 2024
Kliknij i zapoznaj się z kalendarzem naszych spotkań

Bądź z nami w kontakcie

"Radio Planet i Komet" - Polskie Radio PiK
ul. Gdańska 48, 85-006 Bydgoszcz

"Radio Planet i Komet" - Polskie Radio PiK
ul. Ślusarska 5, 87-100 Toruń

tel. (56) 65-54-010

e-mail: torun@radiopik.pl
e-mail: planety(at)radiopik.pl
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę