Gwiezdne wichry w sercu mgławicy

Międzynarodowy zespół astronomów z Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) uzyskał najdokładniejszy dotąd obraz słynnej mgławicy Eta Carinae.

W centrum mgławicy znajdują się dwie - związane ze sobą - masywne gwiazdy. Uczeni odkryli, że w tym systemie podwójnym są nieoczekiwane struktury leżące w obszarze pomiędzy obydwiema gwiazdami. Zderzają się tam wiatry gwiazdowe o niezwykle dużych prędkościach sięgających nawet dziesięciu milionów kilometrów na godzinę!

Moc pary gwiazd Eta Carinae tworzy dramatyczne zjawisko. W tym systemie w latach 30. XIX wieku astronomowie obserwowali tzw. "Wielką erupcję", za sprawą której obiekt - widoczny na niebie jako jeden punkt - rozbłysł do jasności sytuującej go na drugim miejscu listy najjaśniejszych gwiazd całego firmamentu; obecnie Eta Carinae widoczna jest na granicy dostrzegalności gołym okiem (z Polski jest niedostępna).

Obszar, w którym zderzają się wiatry układu Eta Carinae, jest na tyle mały, że teleskopy naziemne i kosmiczne nie były w stanie do tej pory uzyskać jego dokładnych zdjęć. Naukowcy z ESO zastosowali więc kombinację w postaci interefometru VLBI. Połączenie mocy kilku teleskopów w obserwatorium Paranal doprowadziło do dziesięciokrotnego zwiększenia zdolności rozdzielczej w porównaniu do pojedynczego instrumentu. Dało to najostrzejszy obraz systemu i jego struktury wewnętrznej. Nowy widok na ten zagadkowy świat pomoże lepiej zrozumieć ewolucję bardzo masywnych gwiazd.