Eryk Kulm

2019-04-05

Eryk Kulm Fot. B. Bierońska-Lach

Polskie Radio PiK "Zwierzenia przy muzyce" - Eryk Kulm

Perkusista jazzowy, który opowiada o niedawno wydanej płycie „Private Things”.

„Zawsze interesowała mnie muzyka pełna życia, energii - koniecznie swingująca, od pierwszego do ostatniego taktu, i starałem się tak grać. Tutaj po raz pierwszy ta muzyka jest moja i mogę się podpisać pod każdą nutą. I (...) jestem chyba z tego dumny.”

Sobota, 6 kwietnia godz. 17:05

Powinnam powiedzieć witam legendę jazzu, ale nie wiem czy pan by sobie tego życzył.

- Na szczęście jeszcze żyję, poczekajmy z tą legendą.

Wydał pan swój album „Private Things”, który nazywa pan bardzo ważnym albumem. Dlaczego?

- Przez te wszystkie lata pracy z różnymi składami - w Quintessence czy innymi zespołami, zawsze ktoś miał wpływ na to, jaka będzie muzyka na płycie. Na przykład szef muzyczny zespołu sam wybierał kompozycje członków zespołu mówiąc: zagrajmy to tak albo tak, i graliśmy. Tak to wyglądało od lat, od pierwszej nagranej płyty i coś się we mnie odezwało, zmieniło - nie wiem nostalgia starcza czy mądrość? W pewnym momencie zamarzyłem sobie trochę innej muzyki i zacząłem myśleć o tym, śpiewać, nagrywać na komórkę, budować jakieś pojedyncze nuty, frazy, które potem były łączone. To trwało sporo lat i w końcu - kiedy był materiał - powstał specjalnie na tę okazję zespół. Już nie można było się wycofać.

I dzięki temu mamy fantastyczną płytę z kwintesencją prawdziwego jazzu.

- Bardzo miło mi to słyszeć. Ja zawsze grałem jazz, czystą formę tego gatunku. Wzorowałem się słuchając Arta Blakey'ego i Jazz Messengers, słuchając kwintetu Adderley’a. Zawsze mnie interesowała muzyka pełna życia, energii - koniecznie swingująca, od pierwszego do ostatniego taktu. I tak starałem się grać. Tutaj po raz pierwszy ta muzyka jest moja i mogę się podpisać pod każdą nutą. I nieskromnie powiem - jestem chyba z tego dumny.

Po kilkukrotnym przesłuchaniu tego materiału nie dziwię panie Eryku. W końcu - co by nie mówić - perkusista przez większą część swojego życia wykonuje pracę usługową.

- Tak, nawet jeśli firmuje zespół swoim nazwiskiem, to w dalszym ciągu jest to praca wyrobnicza.

A perkusiści „nie chorują” na niedowartościowanie?

- Nie, po prostu chciałem usłyszeć co innego i była w danej chwili potrzeba takiej, a nie innej muzyki. Różne rzeczy działy się wokół mnie, nie zawsze sympatyczne, i ten moment, w którym ta muzyka powstawała określał jej zawartość. Ten czas się nie powtórzy, już nigdy nie będzie 15 i 16 marca 2017 roku, kiedy płyta została nagrana w warszawskim studiu. To jest zapis pewnego momentu. Ten moment był uchwycony i tego mi już nikt nie odbierze. Sam też będę miał świadomość, że to naprawdę się stało. Może to jest jakiś sygnał, że to co będę teraz robił pójdzie właśnie w takim kierunku? To będzie taki drogowskaz. Tym razem to jest dużo inna muzyka, choć wydaje mi się, że ma w sobie mnóstwo elementów jazzowych. Słyszę tam różne jazzowe sprawy, które na przestrzeni lat zapadły w mojej świadomości. Może podświadomie myśląc o muzyce na nową płytę zacząłem sięgać po te doświadczenia, spostrzeżenia z lat poprzednich, na które wcześniej nie miałem czasu i przede wszystkim nie miałem odwagi, żeby nagle wyjść przed szereg i powiedzieć do kolegów muzyków: słuchajcie teraz zagramy moje rzeczy.

Jak powstawały te kompozycje, w którym momencie pana życia?

- Myślę, że ten cały proces zaczął się jakieś 8-10 lat temu i dopiero ze 4 -5 lat temu zaczęło się to troszkę krystalizować. Miałem już pewność, że to jest to, co chciałbym nagrać. Potem pewne szlify, pewne rozmowy z muzykami, którzy notabene wspaniale wyczuli moje intencje i dziś jestem bardzo szczęśliwym człowiekiem. Zagrali wspaniale i rozumieliśmy się podczas tego nagrania. Generalnie rzecz biorąc, mam to szczęście, że udało mi się zaprosić do zespołu wspaniałych ludzi i ta płyta jest tego wyrazem.

Pan tak naprawdę wyrósł z gdańskiego środowiska?

- Myślę, że to był bardzo ważny czas, już pomijając to, że moja młodość to były czasy wspaniałego big beatu na Wybrzeżu. Tam dużo się działo - było mnóstwo klubów, ale mnie ukształtował przede wszystkim klub Żak w Gdańsku, gdzie było mnóstwo jazzu. Ciekawe czasy przepełnione muzyką. W ogóle Wybrzeże było takim ośrodkiem, gdzie ciągle coś się działo: wystawy malarskie, rzeźby, koncerty, opera, teatry. To wszystko tętniło życiem.

A pan postanowił nagle wyjechać do Stanów Zjednoczonych i przecierać szlaki na słynnej Berkeley College of Music.

- To był zupełny przypadek. W Krakowie oglądałem w klubie Pod jaszczurami film poświęcony właśnie Berkeley i potem w klubie spotkałem jednego z profesorów w tejże Berkeley, to był puzonista . Gadaliśmy cały wieczór, zagraliśmy parę utworów i on dał mi adres, nazwiska wszelakie I nakazał wysyłanie jakiejś taśmy z nagraniem. Jakiś czas potem wracam z trasy do domu, a mama otwiera mi drzwi i mówi „słuchaj - dostałeś stypendium”. To była wyjątkowa sytuacja, a dowiedziałem się i już po przyjeździe do Bostonu, że ten puzonista napisał list polecający, no więc miałem dużo szczęścia.

I trochę pan tam siedział…

- Siedziałem tam 15 lat. W końcu nie skończyłem uczelni. Nie mogłem, bo samo życie było zbyt drogie. Trzeba było jakoś przeżyć, więc z grupą podobnych do mnie delikwentów wymyśliliśmy, że pojedziemy do Nowego Jorku i będziemy grali na ulicy i tak się też stało.

Pamiętam pana spektakularny powrót. To był rok 1990 czy 1989?

- 1989. Kiedy wróciłem do Polski Zbyszek Namysłowski zaproponował mi granie w zespole i powstał wtedy kwartet z Jackiem Niedzielą i Andrzejem Jagodziński. Graliśmy razem przez 1,5 roku. Po tych wszystkich latach spędzonych poza Polską byłem tak napakowany energią i wiarą, że wszyscy ludzie, których spotykam, to moi przyjaciele. Praca ze Zbyszkiem istotnie otworzyła mi wiele drzwi i zacząłem być akceptowany w środowisku jazzowym.