Bohaterowie, cz.29

2020-07-17
Wiesław Jaroszewski. Fot. ze zbiorów Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej

Wiesław Jaroszewski. Fot. ze zbiorów Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej

Zdzisław Jaroszewski. Fot. ze zbiorów Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej

Zdzisław Jaroszewski. Fot. ze zbiorów Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej

Wiesław Ignacy Augustyn Jaroszewski ps. „Ignacy” działający w latach 1907-1043 pod przybranym nazwiskiem „Władysław Janicki” - emisariusz „Ojczyzny”, kryptonim „Omega” (Organizacja Ziem Zachodnich „Ojczyzna”) i sekcji pomorskiej Departamentu Informacji i Prasy Delegatury Rządu RP na Kraj.

Wiesław Jaroszewski urodził się 27 sierpnia 1907 r. w Lubawie. Pochodził z rodziny zasłużonej dla Pomorza i spokrewnionej z wielu działaczami społecznymi, również zaangażowanymi w konspiracji w latach 1939–1945. We wrześniu 1939 roku, mimo że nie został zmobilizowany i nie brał bezpośredniego udziału w walkach, to angażował się jeżdżąc własnym motocyklem za przesuwającym się frontem pomorskim, pełniąc funkcję łącznika i wywiadowcy. Po zakończeniu działań wojennych ukrywał się u krewnych w Drzycimiu koło Świecia, a następnie wyjechał do Biłgoraja, gdzie od grudnia 1939 r. przebywał jego brat Zdzisław. Jeszcze przed wyjazdem Wiesław Jaroszewski nawiązał kontakt z utworzoną przez działaczy narodowych w końcu września 1939 r. w Poznaniu konspiracyjną organizacją niepodległościową o charakterze społeczno-politycznym pod nazwą „Ojczyzna”, kryptonim „Omega”.

Wiesław przybył do Biłgoraja na początku lata 1940 r. i dzięki doskonałej znajomości języka niemieckiego został skierowany do pracy w niemieckim starostwie jako tłumacz.

Bracia organizowali pomoc dla wysiedlonych, wprowadzali do organizacji osoby godne zaufania, których zadaniem było m.in. kolportowanie wiadomości z nasłuchu radiowego, zbieranie informacji wywiadowczych, które przekazywano do punktów kontaktowych w Warszawie na umówione hasła. Wiesław po uzyskaniu dostępu do napływającej do starostwa poczty, przechwytywał donosy o różnej treści, dekonspirując donosicieli i agentów gestapo. Po aresztowaniu Zdzisława w listopadzie 1942 roku (de facto wolność odzyskał dzięki interwencji Niemca – zastępcy starosty, którego żonę wyleczył), Wiesław Jaroszewski także był zagrożony aresztowaniem, zbiegł wówczas do Warszawy. Był początek 1943 roku. W Warszawie zamieszkał przy ul. Leszno z Romanem Litwinem ps. Sowa, kurierem Delegatury Rządu, spadochroniarzem zrzuconym do Kraju wraz z cichociemnymi w nocy z 16 na 17 marca 1943 roku na placówkę odbiorczą koło Łowicza.

W Warszawie Wiesław Jaroszewski włączył się do pracy w Sekcji Zachodniej Departamentu Informacji i Prasy Delegatury Rządu RP na Kraj. Zadaniem Sekcji Zachodniej, kryptonim „Chrobry”, było gromadzenie informacji na temat warunków życia Polaków na ziemiach włączonych do Rzeszy (Śląsk, Wielkopolska, Pomorze, łódzkie) celem zwrócenia większej uwagi władzom Polskiego Państwa Podziemnego na sytuację ludności polskiej zamieszkującej te obszary, ponieważ wiedza na ten temat nie zawsze była wystarczająca, co często powodowało powstawanie i utrwalanie błędnych ocen postaw tamtejszych mieszkańców wobec okupanta. Chodziło także o podjęcie starań zapobiegających szerzącej się na tych ziemiach nastrojom paniki i rozpaczy. Na podstawie materiałów zebranych przez emisariuszy Sekcji Zachodniej opracowywano m.in. meldunki dla Rządu RP na Uchodźstwie; wykorzystywano je także w pracy bieżącej rożnych departamentów Delegatury Rządu na Kraj i Okręgowych Delegatur Rządu oraz w prasie konspiracyjnej.

Wiesław Jaroszewski – emisariusz sekcji pomorskiej w Sekcji Zachodniej wyjechał na Pomorze Gdańskie, legitymując się dokumentami niemieckiego urzędnika Władysława Janickiego. Podczas podróży trwającej od 9 do 17 kwietnia 1943 roku odwiedził Toruń, Bydgoszcz, Brodnicę, Grudziądz, Gdańsk, Gdynię, Wejherowo oraz wieś w powiecie morskim.

13 września 1943 roku Wiesław Jaroszewski został aresztowany przez gestapo. Po powrocie z podróży wpadł w „kocioł” zastawiony przez Niemców. Był więziony w siedzibie gestapo na al. Szucha, torturowany i prawdopodobnie tam też został rozstrzelany, nie zdradzając swoich konspiracyjnych kontaktów.

W krużgankach kościoła pw. św. Antoniego przy ul. Senatorskiej w Warszawie znajduje się tablica poświęcona pamięci Wiesława Jaroszewskiego z pierwotną błędną informacją, że zginął na Pawiaku.

Opowieść o życiu i działalności Wiesława Jaroszewskiego powstała na bazie materiałów przygotowanych przez panią Elżbietę Skerską - dokumentalistkę i autorkę kwerend archiwalnych z Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej w Toruniu. Nadzór naukowy nad projektem „Bohaterowie” sprawuje dr Katarzyna Minczykowska-Targowska. Opowieść radiową o bohaterce tego odcinka przygotowała Adriana Andrzejewska-Kuras.
Polskie Radio PiK - 18 lipca 2020 - Bohaterowie, cz.29

Zobacz także

Bohaterowie, cz.42

Bohaterowie, cz.42

Bohaterowie, cz.41

Bohaterowie, cz.41

Bohaterowie, cz.40

Bohaterowie, cz.40

Bohaterowie, cz.39

Bohaterowie, cz.39

Bohaterowie, cz.38

Bohaterowie, cz.38

Bohaterowie, cz.37

Bohaterowie, cz.37

Bohaterowie, cz.36

Bohaterowie, cz.36

Bohaterowie, cz.35

Bohaterowie, cz.35

Bohaterowie, cz.34

Bohaterowie, cz.34

Bohaterowie, cz.33

Bohaterowie, cz.33

Walczyli kiedy wielu straciło nadzieję. Na pierwszej linii ognia i w podziemiu. Przelewali krew. Ryzykowali. Ginęli. Wojna na zawsze zmieniła ich życie.

Przez cały rok razem z Fundację Generał Elżbiety Zawackiej w Toruniu prezentować będziemy Słuchaczom bohaterów walki o wolność w czasie II Wojny Światowej. Żołnierzy frontowych, konspiratorów, cichociemnych. Postaci związane z Pomorzem, ale działające w wielu miejscach okupowanej Europy. Dla wielu z nich wojna nie skończyła się w 1945 roku. Nowa władza niszczyła bohaterów.

Tajne operacje, ryzykowne szarże, tragiczne konflikty i decyzje. To wszystko w audycjach i reportażach na antenie Polskiego Radia PiK.

Zadanie „Bohaterowie” realizowane jest przez Fundację Generał Elżbiety Zawackiej oraz Polskie Radio PiK i finansowane w ramach umowy 796/P-DUN/2019 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę”.
Pomysł i nadzór naukowy nad przedsięwzięciem:
  • dr Katarzyna Minczykowska.
dr Katarzyna Minczykowska, fot. Jacek Smarz

dr Katarzyna Minczykowska, fot. Jacek Smarz

Autorzy kwerend archiwalnych i tekstów biograficznych:
  • Maria Ciesielska,
  • dr Ewa Gawrońska
  • Natalia Łata,
  • Agnieszka Łuczywek-Warszewska,
  • Anna Mikulska,
  • dr Katarzyna Minczykowska,
  • Barbara Rojek,
  • Anna Rojewska,
  • Elżbieta Skerska.

„Bohaterowie” - do wysłuchania kolejnych odcinków zapraszają: Żaneta Walentyn, Adriana Andrzejewska-Kuras i Michał Słobodzian.
Żaneta Walentyn

Żaneta Walentyn

Michał Słobodzian

Michał Słobodzian

Adriana Andrzejewska-Kuras

Adriana Andrzejewska-Kuras

Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę