Agnieszka Bryc
2020-11-10
Gościem Rozmowy Dnia była dr Agnieszka Bryc z wydziału nauk o polityce i bezpieczeństwie UMK. Jej temat to znaczenie wyboru Joe Bidena dla naszego kraju i przyszłość takich projektów, jak Inicjatywa Trójmorza i Nord Stream II.
Marcin Kupczyk: W Białym Domu następuje właśnie zmiana warty. Co to oznacza dla Polski?
Agnieszka Bryc: Trudno wyrokować jeszcze przed objęciem urzędu nowego prezydenta 20 stycznia. Dziś możemy przyjąć pewne prawdopodobieństwo – założyć, że niektóre rzeczy pozostaną takie same, a niektóre się zmienią. Zakładamy dziś trzy rzeczy – dwie kontynuacje i jedną zmianę.
Kontynuacje to będzie przekonanie, że w stosunku do współpracy wojskowej i gospodarczej w relacjach polsko-amerykańskich niewiele się zmieni, a może nawet nic się nie zmieni. Będziemy mieli do czynienia z kontynuacją współpracy w tych dwóch wymiarach. (…)
Pod względem współpracy wojskowej Polska wpisuje się w pomysł wzmocnienia NATO. Spodziewamy się przede wszystkim utrzymania tego poziomu współpracy, który funkcjonował za prezydentury Donalda Trumpa. Mogą być jakieś korekty, natomiast nie będzie fundamentalnej zmiany, jakiej mogliby się obawiać Polacy.
Trzecia rzecz – tutaj powinniśmy się spodziewać i zakładać, że będzie ewidentna korekta. Jest to związane z zapowiedzią Joe Bidena, że podczas swojej kadencji będzie koncentrował się na przywróceniu tożsamości demokratycznej, prawno-człowieczej, liberalnej światu zachodniemu. Ma pomysł stworzenia wspólnoty demokratycznej na Zachodzie, zintegrowania państw zachodnich z państwami, które dzisiaj są autokratyczne. To się będzie wiązało z ważną zmianą z sferze symbolicznej i narracyjnej. Będziemy mieli nowy język, podkreślanie kwestii przestrzegania prawa, demokratyzacji, standardów demokratycznych itd. Tu można się spodziewać, że pojawią się nowe turbulencje i nowe kryzysy na płaszczyźnie dyplomatycznej i politycznej.
Według niektórych komentatorów rządzące w Polsce PiS stawiało wszystko na Donalda Trumpa, a teraz dla tego ugrupowania po zwycięstwie Joe Bidena mogą nadejść ciężkie czasy. Czy taki komentarz jest uprawniony?
- Jeżeli rząd, a konkretnie Ministerstwo Spraw Zagranicznych stawiało na tylko i wyłącznie jedną opcję polityczną, to należy to uznać za nieprofesjonalne – za kiepską diagnozę i kiepską prognozę. Żadne z państw, czy przychylnych, nie nie Stanom Zjednoczonym, nawet Izrael, który oczywiście kibicował prezydentowi Trumpowi, to przygotowywał się od dawna w swoich działaniach politycznych także na wariant przejęcia władzy przez ekipę Joe Bidena. Jeżeli więc potwierdziłaby się ta teza, to można by ją uznać za mało profesjonalne zachowanie ze strony dyplomacji polskiej.
Polscy politycy opozycji nie kryją radości ze zwycięstwa Joe Bidena, a nawet pokładają w tym nadzieję na osłabienie PiS. Mają w tym rację?
- Wiem, że mamy w Polsce tendencje wyraźnego utożsamiania się z wyborami amerykańskimi, ale trzeba pamiętać, że wybrany został prezydent USA, a nie prezydent Polski. Poza tym Joe Biden, bez względu na to, czy jest to kandydat demokratyczny, czy nie, jest wieloletnim i bardzo doświadczonym politykiem, więc raczej należy spodziewać się, że w pierwszej kolejności raczej będzie kierował się interesem USA. Wspieranie opozycji w Polsce będzie mogło mieć charakter np. kampanii wywierania presji na rząd PiS, różnie to może być. Natomiast nie powinno tak być, żebyśmy za bardzo utożsamiali się z wyborami w innym państwie (…).
