Rewelacja! Archeolodzy na tropie osady sprzed 2 tys. lat!

2019-02-07, 10:21  Polska Agencja Prasowa/Monika Kaczyńska
Zobrazowanie Local Relief Model zachowanego układu fragmentu osady, w którym żyli jej mieszkańcy (opracowanie J. Czerniec).

Zobrazowanie Local Relief Model zachowanego układu fragmentu osady, w którym żyli jej mieszkańcy (opracowanie J. Czerniec).

Zobrazowanie Local Relief Model ukazujące zachowany układ przestrzenny osady wraz z polami uprawnymi, miejscem gdzie mieszkali ludzie (obszar w centrum, pośród pól) oraz z zachowanymi reliktami drogi wychodzącej z osady (opracowanie J. Czerniec).

Zobrazowanie Local Relief Model ukazujące zachowany układ przestrzenny osady wraz z polami uprawnymi, miejscem gdzie mieszkali ludzie (obszar w centrum, pośród pól) oraz z zachowanymi reliktami drogi wychodzącej z osady (opracowanie J. Czerniec).

Zobrazowanie Local Relief Model pokazujące zachowany układ regularnych pól uprawnych wraz z miedzami.

Zobrazowanie Local Relief Model pokazujące zachowany układ regularnych pól uprawnych wraz z miedzami.

Wykop sondażowy założony na jednej z miedz, ukazujący jej kamienną konstrukcję (fot. M. Jankowski).

Wykop sondażowy założony na jednej z miedz, ukazujący jej kamienną konstrukcję (fot. M. Jankowski).

Kamienna konstrukcja miedzy, odsłonięta w wykopie sondażowym (fot. M. Jankowski).

Kamienna konstrukcja miedzy, odsłonięta w wykopie sondażowym (fot. M. Jankowski).

Naczynie sprzed blisko 2 tys. lat, zdeponowane w nawarstwieniach archeologicznych i odkryte w trakcie wykopalisk (fot. J. Czerniec).

Naczynie sprzed blisko 2 tys. lat, zdeponowane w nawarstwieniach archeologicznych i odkryte w trakcie wykopalisk (fot. J. Czerniec).

Skan profilu wykopu sondażowego ukazujący nawarstwienia archeologiczne miejsca gdzie mieszkali ludzie żyjący w osadzie (opracowanie J. Krawiec Laser-3D).

Skan profilu wykopu sondażowego ukazujący nawarstwienia archeologiczne miejsca gdzie mieszkali ludzie żyjący w osadzie (opracowanie J. Krawiec Laser-3D).

Pola uprawne wraz z miedzami, zagrody, zabudowania, a nawet drogi, czyli kompletnie zachowany układ przestrzenny starożytnej osady sprzed blisko 2 tys. lat odkryli archeolodzy w Borach Tucholskich. To unikat w skali całej Europy - podkreślają autorzy odkrycia.

Teren Borów Tucholskich na pograniczu woj. kujawsko-pomorskiego i woj. pomorskiego porasta gęsty las. Jest to jeden z obszarów najsłabiej poznanych pod względem archeologicznym w Polsce.

- Jeśli chodzi o badania, był to teren dziewiczy. Wielkim zaskoczeniem okazało się odkrycie tam nie tyle pojedynczego elementu dawnej osady, co również jej otoczenia: otaczających zabudowania pól, zagród czy łączących je traktów - opowiada doktorant w Instytucie Archeologii UMK w Toruniu Mateusz Sosnowski. Badania w Borach Tucholskich prowadzi wspólnie z Jerzym Czerńcem, doktorantem w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie.

Pozostałości pochodzą z pierwszych wieków naszej ery - ocenili badacze.

Dlaczego znaleziska są unikatowe? Jak wyjaśnia Sosnowski, archeolodzy zazwyczaj odkrywają zaledwie pojedyncze elementy osad, bądź innych konstrukcji, pozostałych po aktywności dawnych ludzi. Odkrycia takie zdarzają się np. w czasie budowy domów czy dróg, gdy wykopaliska mają charakter ratowniczy. Badana jest wówczas ograniczona, dość mała powierzchnia. Nie ma również wtedy możliwości, aby sprawdzić szerzej - czy w okolicy, w promieniu kilkudziesięciu czy kilkuset metrów nie znajdują się inne, równie ciekawe ślady z tego samego okresu.

- Tu mamy całkiem inną sytuację: namierzyliśmy nieznane ślady dawnego zasiedlenia Borów Tucholskich. Nie chodzi o jeden dom czy fragment osady. Mamy tu całe osiedle wraz z jej gospodarczym otoczeniem w postaci pól czy pastwisk, gdzie wszystkie elementy pochodzą z jednego okresu. To unikat! - podkreśla Sosnowski.

Archeolodzy przypominają, że dawne wsie czy cmentarze, po upływie setek lat, nierzadko przepadały bez śladu, kiedy zostały zaorane lub zabudowane.

- Wiele wskazuje na to, że po opuszczeniu osady przez jej mieszkańców w pierwszych wiekach naszej ery, pozostała ona nietknięta. Dlatego jej potencjał, związany z możliwością dalszych odkryć w ramach badań wykopaliskowych, można porównać do słynnej osady biskupińskiej - zauważa archeolog.

Na ślad osady archeolodzy wpadli dzięki lotniczemu skanowaniu laserowemu (ALS), coraz częściej stosowanemu przez archeologów. W ramach projektu mającego na celu utworzenie m.in. systemu przeciwpowodziowego objęto nim powierzchnię całej Polski. ALS pozwala bardzo dokładnie poznać ukształtowanie terenu - nawet, gdy porasta go gęsty las, a różnice w wysokości nie są widoczne gołym okiem. Tak właśnie jest w przypadku Borów Tucholskich.

W ostatnich latach w całej Polsce archeolodzy namierzyli - zwłaszcza w obrębie lasów - dziesiątki nieznanych wcześniej kurhanów, grodzisk i innych konstrukcji sprzed tysięcy lat. "Do rzadkości należy jednak odkrycie nienaruszonych reliktów dawnych pól uprawnych, pochodzących sprzed ponad tysiąca. W ten sposób, od samego początku prowadzenia badań uzyskaliśmy szerszą perspektywę i poznaliśmy plan dawnej osady" - podkreślają naukowcy.

Wiek osady archeolodzy potwierdzili dzięki wykopaliskom, w czasie których natknęli się m.in. na fragmenty naczyń ceramicznych, pochodzące z pierwszych wieków naszej ery.

Na podstawie skanowania laserowego trudno określić, jak wyglądały domostwa. Wiadomo natomiast, że osada otoczona jest polami uprawnymi i wiedzie do niej droga, widoczna na laserowych zobrazowaniach.

Osada wraz z przylegającymi do niej polami zajmuje ponad 170 ha powierzchni. Widoczny jest dokładny układ pól, miedze, a nawet pojedyncze niwy. - Widać zatem, że na poszczególnych polach mogli gospodarowali różni właściciele - mówi archeolog.

Jak dodaje, pola są zaskakująco regularne. - Ich kształt przywodzi na myśl system prowadzenia gospodarki trójpolowej, znany w Polsce dopiero z czasów średniowiecza. Czy stosowano go już kilkaset lat wcześniej? Mamy nadzieję, że nasze badania przyniosą odpowiedź i na to pytanie - dodaje naukowiec.

Z analiz specjalistycznych wynika, że na polach uprawiano m.in. żyto. Ówcześni mieszkańcy okolicy założyli pola uprawne tylko tam, gdzie znajdowały się bardziej żyzne gleby płowe. Nie uprawiali tymczasem piasków sandrowych. "Wykorzystali po prostu +wyspę+ w postaci lepszych ziem, co świadczy, że doskonale znali się na rolnictwie" - podkreśla Sosnowski. (PAP i inf. własne)

Mówi Mateusz Sosnowski, doktorant w Instytucie Archeologii UMK w Toruniu

Region

Tak pływają bydgoscy policjanci Drużyna na podium zawodów służb mundurowych [zdjęcia]

Tak pływają bydgoscy policjanci! Drużyna na podium zawodów służb mundurowych [zdjęcia]

2024-03-25, 15:41
10 zastępów straży gasiło pożar domu w Łochowie. Część dachu się zawaliła [zdjęcia]

10 zastępów straży gasiło pożar domu w Łochowie. Część dachu się zawaliła [zdjęcia]

2024-03-25, 15:13
Cztery samochody zderzyły się na A1 w Bąkowie. Dwie osoby zostały ranne

Cztery samochody zderzyły się na A1 w Bąkowie. Dwie osoby zostały ranne

2024-03-25, 14:38
Po jednej stronie działkowcy, po drugiej przemysłowcy. Czy tzw. ROD-osy są zagrożone

Po jednej stronie działkowcy, po drugiej przemysłowcy. Czy tzw. ROD-osy są zagrożone?

2024-03-25, 14:11
Debata wyborcza z kandydatami na prezydenta Bydgoszczy w Polskim Radiu PiK [zobacz i posłuchaj]

Debata wyborcza z kandydatami na prezydenta Bydgoszczy w Polskim Radiu PiK [zobacz i posłuchaj!]

2024-03-25, 13:00
Czy ten zespół będzie mówić jednym głosem Rolnicy na posiedzeniu u wojewody [zdjęcia]

Czy ten zespół będzie mówić jednym głosem? Rolnicy na posiedzeniu u wojewody [zdjęcia]

2024-03-25, 12:45
Jedna narkotykowa skrytka na bydgoskim Szwederowie, druga na Wyżynach

Jedna narkotykowa skrytka na bydgoskim Szwederowie, druga na Wyżynach

2024-03-25, 11:50
Artur Laska, Bernard Mendlik i Jarosław Burczyk kandydują na rektora UKW Bydgoszcz

Artur Laska, Bernard Mendlik i Jarosław Burczyk kandydują na rektora UKW Bydgoszcz

2024-03-25, 11:01
Skrzynka z obornikiem przed biurem europosła KO. Rolnicy: To pierwsze ostrzeżenie

Skrzynka z obornikiem przed biurem europosła KO. Rolnicy: To pierwsze ostrzeżenie

2024-03-25, 10:03
Białorusini obchodzą Dzień Wolności. Świętują, ale nie mogą pokazać twarzy [wideo, zdjęcia]

Białorusini obchodzą Dzień Wolności. Świętują, ale nie mogą pokazać twarzy [wideo, zdjęcia]

2024-03-25, 09:38
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę